15 grudnia 2022 r. Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, zwaną potocznie Lex Czarnek 2.0.
___________________________________
W dniu 4 listopada Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, zwaną potocznie Lex Czarnek 2.0. Ustawa ta wprowadza zmiany w kilku kluczowych oświatowych aktach prawnych w tym m.in. w ustawie Prawo oświatowe, ustawie Karta Nauczyciela i ustawie o systemie oświaty. Warto wspomnieć, że uchwalona nowelizacja ustawy Prawo oświatowe to efekt wspólnego procedowania w Sejmie dwóch projektów: prezydenckiego i poselskiego i jest niejako ich połączniem.
W efekcie przygotowane zmiany są bardzo obszerne, a swym zakresem obejmują kluczowe obszary pracy placówki, przewidując często zupełnie nowe rozwiązania czy zmieniając te dotychczasowe, co ma tym samym wpływ na kompetencje jej podmiotów (Dyrektor, Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców) a przede wszystkim na statut. Mowa tu bowiem o takich kwestiach jak m.in. współpraca z organizacjami, nauczanie domowe, dostępność nauczycieli czy też opiniowanie arkusza organizacyjnego.
Przedstawiamy najważniejsze zmiany:
- ZMIANY DOTYCZĄCE POWIERZENIA STANOWISKA DYREKTORA I POWOŁANIA NA TO STANOWISKO
Uzyskanie pozytywnej opinii kuratora stanie się koniecznością w następujących przypadkach powierzania stanowiska dyrektora:
- w przypadku gdy organ prowadzący powołuje na stanowisko dyrektora osobę niebędącą nauczycielem (art. 62. ust. 2)
- jeżeli w drodze konkursuzostał wyłoniony kandydat na stanowisko dyrektora szkoły (osoba niebędącą nauczycielem), ale organ sprawujący nadzór pedagogiczny wydał negatywną opinię w zakresie powołania tej osoby na stanowisko dyrektora (art. 63. ust. 22)
- w przypadku gdy organ prowadzący powierza w uzasadnionych przypadkach stanowisko dyrektora na okres krótszy niż 5 lat szkolnych jednak nie krótszy niż 1 rok szkolny
- w przypadku gdy organ prowadzący powierza stanowisko dyrektora ustalonemu przez siebie kandydatowi w przypadku gdy:
-
- do konkursu nie zgłosił się żaden kandydat albo
- w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata.
- ZMIANA DOTYCZĄCA ODWOŁYWANIA NAUCZYCIELA ZE STANOWISKA DYREKTORA ORAZ INNEGO STANOWISKA KIEROWNICZEGO
Możliwości odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w związku ze złożeniem przez niego rezygnacji, w terminie uzgodnionym przez tego nauczyciela i organ właściwy do jego odwołania (z uwagi na pojawiające się wątpliwości interpretacyjne, co do możliwości skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia przy odwołaniu nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w przypadku złożenia przez niego rezygnacji) oraz w przypadku zmian organizacyjnych prowadzących do likwidacji stanowiska kierowniczego.
- ZMIANY DOTYCZĄCE ORGANIZACJI DZIAŁAJĄCYCH W SZKOLE
Dyrektor będzie miał obowiązek – przed rozpoczęciem zajęć prowadzonych w ramach działalności stowarzyszenia lub organizacji z uczniami – uzyskać pozytywną opinię kuratora oświaty.
Obecnie w szkole i placówce mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki. Podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub inną organizację wymaga uzyskania zgody dyrektora wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców. W szkołach i placówkach w których nie utworzono rady szkoły lub placówki, nie stosuje się wymogu uzyskania pozytywnej opinii odpowiednio rady szkoły lub placówki i rady rodziców. (art. 86 ustawy Prawo oświatowe).
Nowym rozwiązaniem, poza znamy wcześniej obowiązkiem uzyskania zgody kuratora oświaty, jest sposób uzyskiwania zgody rodziców. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom dyrektor nie będzie musiał uzyskiwać zgody każdego z rodziców, a obowiązek przeprowadzenia z nimi konsultacji będzie w gestii rady Rodziców.
Zmiany w tym zakresie wymagały będą dość poważnych zmian zarówno w statucie jak i w regulaminie rady rodziców.
- ZMIANY PRZY LIKWIDACJI LUB PRZEKSZTAŁCANIU SZKÓŁ I PLACÓWEK
Zgodnie z zapisami projektu jednostka samorządu terytorialnego będzie mogła zlikwidować szkołę, jeżeli likwidacja tej szkoły (wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie):
- nie ograniczy dostępności nauki, wychowania i opieki,
- polepszy warunki nauki, wychowania i opieki uczniów likwidowanej szkoły oraz nie pogorszy ich w szkole lub szkołach wskazanych jako miejsce kontynuowania nauki, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny,
- polepszy warunki stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym, w przypadku gdy likwidowana szkoła prowadzi takie kształcenie,
- nie pogorszy warunków dotarcia uczniów do szkoły/przedszkola,
- jest uzasadniona zmianami demograficznymi lub prognozami dotyczącymi liczby uczniów likwidowanej szkoły lub szkół wskazanych jako miejsce kontynuowania nauki oraz ogółem wszystkich szkół danego typu prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego.
Dodatkowo jednostka samorządu terytorialnego zamierzająca zlikwidować szkołę publiczną będzie miała możliwość wskazania innych okoliczności, które uzasadniają likwidację (oprócz tych, które zostały wymienione w art. 89 ust. 1a). Likwidacja szkoły artystycznej nie wymaga spełnienia ww. warunków.
Ponadto jednostka samorządu terytorialnego może wskazać uczniom likwidowanej szkoły możliwość kontynuowania nauki jedynie w szkole lub szkołach prowadzonych przez tę jednostkę, a w przypadku likwidacji szkoły podstawowej z oddziałem przedszkolnym lub inną formą wychowania przedszkolnego, ma obowiązek wskazać nie tylko szkołę, ale także – prowadzoną przez siebie placówkę wychowania przedszkolnego (przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub oddział przedszkolny w szkole podstawowej).
Opinia wydawana przez kuratora oświaty ma zawierać ocenę likwidacji szkoły w zakresie jej zgodności z przepisami prawa, a także zasadność likwidacji.
- ZMIANY W PROCEDURZE TWORZENIA I MODYFIKACJI ZESPOŁU SZKÓŁ
Po zmianach będzie występował obowiązek uzyskania pozytywnej opinii organu kuratora oświaty w przypadku połączenia w zespół szkół lub placówek albo włączenia do zespołu szkół lub placówek, prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Połączenie w zespół szkół lub placówek niebędących szkołami lub placówkami artystycznymi lub włączenie do zespołu takich szkół lub placówek będzie mogło nastąpić po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Może się również zdarzyć, że w skład zespołu mają wchodzić zarówno szkoły lub placówki niebędące szkołami lub placówkami artystycznymi, jak i szkoły lub placówki artystyczne – w takiej sytuacji połączenie w zespół lub włączenie do zespołu będzie następowało po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego uzgodnionej z kuratorem oświaty. opinie będą miały charakter wiążący.
- ZMIANAW SPOSOBIE OPINIOWANIA ARKUSZ ORGANIZACJI SZKOŁY I PRZEDSZKOLA
Arkusz będzie przekazywany zakładowym organizacjom związkowym reprezentatywnym w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego, które zostały wyłonione spośród członków ich jednostek organizacyjnych albo jednostek organizacyjnych organizacji związkowych wchodzących w skład reprezentatywnych organizacji związkowych, zrzeszających nauczycieli – wyłącznie w sytuacji, kiedy dana organizacja działa w szkole lub przedszkolu, której to szkoły lub przedszkola dotyczy arkusz organizacji. Proponowane zmiany wprowadzą jednolite zasady opiniowania arkuszy organizacji szkół lub przedszkoli publicznych przez zakładowe organizacje związkowe bez względu na to, czy organem prowadzącym jest jednostka samorządu terytorialnego czy inny podmiot.
Jednocześnie w ustawie proponuje się wzmocnienie kompetencji rady pedagogicznej poprzez włączenie rady pedagogicznej w opiniowanie arkusza organizacji. W kompetencjach rady pedagogicznej pojawi się wydawanie opinii w sprawie treści arkusza organizacji.
Dodatkowo nowelizacja wprowadza regulacją, która umożliwia organowi nadzoru pedagogicznego monitorowanie zmian wprowadzanych w zatwierdzonych arkuszach organizacji po dniu 30 września danego roku.
Nowe regulacje będą po raz pierwszy stosowane przy opracowywaniu i opiniowaniu arkuszy organizacji szkół i przedszkoli na rok szkolny 2023/2024. Jednak monitorowanie zmian będzie już dotyczyło arkuszy przygotowanych na rok szkolny 2022/23. Zapisy dotyczące arkusza mają obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.
W ustawie została także zmieniona
...
