Ministerstwo Edukacji i Nauki wydało kolejny poradnik związany ze sztuczną inteligencją. W pierwszej części MEiN podjęło temat ChatGPT, w nowym porusza kwestię kreatywności SI.

Materiały

Przewodnik Do czego AI nie służy

Źródło: www.mein.gov.pl

29-11-2023

Wycieczki szkolne stanowią bardzo atrakcyjną formę oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych podejmowanych przez nauczyciela, ponieważ uczniowie mogą poznać nowe miejsca, tradycje, zwyczaje i kulturę różnych regionów. To również doskonały sposób na zintegrowanie zespołu klasowego oraz aktywny wypoczynek. Przygotowanie i przebieg wycieczki wymagają od jej organizatorów wiele wysiłku i zaangażowania, by była atrakcyjna, a przede wszystkim bezpieczna dla uczestników. Nauczyciele podczas wycieczki ponoszą pełną odpowiedzialność za powierzonych ich opiece uczniów od momentu rozpoczęcia wyjazdu, w jego w trakcie, aż do powrotu uczniów do umówionego miejsca, w którym opiekę nad uczniami przejmują rodzice. Niewątpliwie w celu prawidłowej organizacji wycieczki konieczne jest zastosowanie przepisów, w tym głównie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz.U. poz. 1055 ze zm.), z którego można się dowiedzieć m.in. jakie są cele organizowania wycieczek, kto może być kierownikiem i opiekunem na wycieczce szkolnej, jakie są zadania kierownika wycieczki i opiekuna, jakie dodatkowe obowiązki nakładane są w związku z wycieczką zagraniczną, w jakiej formie rodzice wyrażają zgodę na udział dziecka w wycieczce. Wszystko to służy zapewnieniu bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki, ale również wskazuje charakter odpowiedzialności nauczyciela za jej przebieg. Niestety podczas jej trwania może dojść do niefortunnych zdarzeń, którym żadne przepisy nie są w stanie zapobiec. W tym artykule zajmiemy się jedną z takich prawdopodobnych sytuacji, do której może dojść podczas wycieczki szkolnej, a mianowicie związanej z posiadaniem i zażywaniem przez uczniów „dopalaczy”. 

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2020 poz. 1449), każda szkoła jest zobligowana do prowadzenia działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej wśród uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły i placówki w celu przeciwdziałania narkomanii. W myśl ww. rozporządzenia szkoły i placówki podejmują m.in. działania informacyjne polegające na przekazaniu informacji uczniom i wychowankom, ich rodzicom lub opiekunom oraz nauczycielom i wychowawcom na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. 2018 poz. 1490), a także o obowiązujących procedurach postępowania nauczycieli oraz o sposobach współpracy szkół z Policją w sytuacjach zagrożenia narkomanią. Wymieniona wyżej ustawa wprowadziła definicję „dopalaczy” jako substancji psychoaktywnych, których posiadanie jest karane na równi z posiadaniem narkotyków.  W związku z tym, że dopalacze są ciągle o wiele łatwiej dostępne niż narkotyki sięgają po nie coraz młodsze osoby, do takich incydentów może dojść podczas pobytu ucznia w szkole, w trakcie zajęć prowadzonych poza nią, ale również w trakcie wycieczki orgaznizowanej przez szkołę.

Jakie zatem powinien nauczyciel podjąć działania, w sytuacji gdy podczas wycieczki podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie środki o działaniu psychoaktywnym? Kroki, jakie powinien podjąć, to przede wszystkim:

• w obecności innej osoby (innego opiekuna wycieczki) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszenie (we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji,
• powiadomić dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia o swoich spostrzeżeniach oraz ewentualnie wezwać ich do stawiennictwa,
• w przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, wezwać policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy,
• jeśli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Jednocześnie próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję, 
• całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.

Jeżeli podczas wycieczki nauczyciel stwierdził, że uczeń jest pod wpływem środków o działaniu psychoaktywnym, to powinien: 

• odizolować ucznia od pozostałych, nie pozostawiając go jednak samego i wezwać lekarza w celu stwierdzenia stanu odurzenia i udzielenia pomocy medycznej,
• powiadomić o swoich przypuszczeniach dyrektora szkoły oraz rodziców.

Warto podkreślić, że dyrektor szkoły ani żadna inna osoba nie może poddać ucznia badaniom na obecność substancji psychoaktywnych w organizmie bez uzyskania zgody rodziców lub prawnych opiekunów. Jeżeli nie wyrażą oni zgody na przeprowadzenie takiego badania, dyrektor szkoły może wezwać policję i przekazać uzyskane informacje. Ponadto w każdym przypadku popełnienia czynu karalnego poprzez ucznia, który nie ukończył 17 lat, należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez ucznia, który ukończył 17 rok życia, prokuratora lub policję (art. 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 304 kodeksu postępowania karnego). Do istotnych zadań szkoły będzie więc należało ustalenie zasad współpracy szkoły z rodzicami lub przypomnienie tych, które wynikają z realizowanego w szkole programu wychowawczo – profilaktycznego. Ponadto rolą szkoły, o czym wspomniano na początku artykułu, jest prowadzenie działalności informacyjnej, która w tym przypadku będzie polegała na przekazaniu uczniowi i rodzicom informacji na temat zagrożeń związanych z zażywaniem środków psychoaktywnych, a także dotyczących wsparcia dla osób uzależnionych od dopalaczy m.in. możliwości skorzystania z różnych form terapii – od diagnozy psychiatrycznej i psychologicznej, poprzez terapię uzależnień i psychoterapię. 

Odpowiedzialność ucznia

Na zakończenie słów kilka na temat odpowiedzialności, której podlegają uczniowie posiadający i zażywający środki psychoaktywne. Odpowiedzialność ucznia za posiadanie substancji psychoaktywnych wynika z zapisów art. 62b ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, z których wynika, że ich posiadanie jest karalne. Wymienione zachowanie jest ponadto czynem karalnym w rozumieniu przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, jeśli sprawcą jest uczeń, który ukończył 13 lat a nie ukończył 17 lat. Z przestępstwem mamy do czynienia, jeśli któryś z wymienionych czynów popełni uczeń, po ukończeniu 17 lat. W takiej sytuacji mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego. Oczywiście zaistnienie ww. sytuacji powinno mieć swoje odzwierciedlenie w działaniach podejmowanych w szkole. Przede wszystkim należy przeprowadzić z uczniem w obecności rodziców dziecka rozmowę o złamaniu obowiązującego prawa szkolnego. Oznacza to w rezultacie, że wobec ucznia powinny być zastosowane kary statutowe. Kary statutowe to np. upomnienie od wychowawcy, nagana wychowawcy,  pozbawienie ucznia możliwości udziału w wydarzeniach klasowych i szkolnych o charakterze rozrywkowo – rekreacyjnym lub wymierzone bezpośrednio przez dyrektora upomnienie, nagana oraz przeniesienie do innej klasy. W najpoważniejszych sprawach, do których zalicza się posiadanie środków psychoaktywnych i ich spożywanie, rozprowadzanie możliwe jest nawet skreślenie z listy uczniów, ale biorąc pod uwagę obowiązek szkolny, musi się wiązać z przeniesieniem do innej szkoły. 

Odpowiedzialność nauczyciela

W kwestii odpowiedzialności nauczyciela należy przede wszystkim podkreślić, że organizacja i udział uczniów w wycieczce szkolnej są realizacją zadań statutowych szkoły. A zatem jego odpowiedzialność za uczniów wynika z oczywistego faktu, iż podczas wycieczki, niezależnie od tego, czy jest kierownikiem czy opiekunem zobowiązany jest wykonywać:

• zadania i obowiązki bezpośrednio związane z organizowaną przez szkołę wycieczką (§ 10 i 11 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki),
• zadania i obowiązki nauczyciela związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły (art. 6 KN). Podczas wycieczki realizowane one będą poza szkołą. 

Niedochowanie obowiązków może skutkować odpowiedzialnością karną, dyscyplinarną, a także cywilną. Z mocy ww. ustawy jest zobowiązany do nadzoru nad uczniami podczas zajęć realizowanych w szkole i poza nią, czyli również w trackie wycieczki. Jeżeli nadzór będzie sprawowany należycie nauczyciel może uwolnić się od odpowiedzialności, gdy udowodni, że przy wykonywaniu pieczy nad uczniami była ona realizowana właściwie. Inaczej mówiąc, gdy pomimo rzetelnie prowadzonej opieki  przez nauczyciela dojdzie do zdarzenia z udziałem ucznia, którego opiekun nie był w stanie przewidzieć nawet przy dołożeniu najwyższej staranności, nie można przypisać nauczycielowi winy. Inna będzie

Ostatnie zmiany w przepisach prawa oświatowego sprawiły, że coraz częściej dochodzi do nieporozumień związanych z tym, jakie dokumenty opisujące sposób realizacji zadań z zakresu doradztwa zawodowego każda szkoła powinna opracować. A następnie – co oczywiste – realizować to, co w dokumentach tych zostało zapisane. Szczególnie dużo niejasności budzi słowo program, który funkcjonuje w dwóch, zupełnie różnych kontekstach znaczeniowych. Uporządkujmy więc obowiązującą terminologię związaną z tym obszarem pracy szkoły.

Każda szkoła musi określić zasady funkcjonowania Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego. System ten powinien być zaplanowany na okres wszystkich lat nauki dziecka w szkole i opisywać: zakładane cele, metody pracy, zadania osób uczestniczących w jego realizacji, czas i miejsce realizacji oraz oczekiwane efekty. Warto też określić sposób monitorowania i ewaluacji działań szkoły z tego zakresu. Zapisy dotyczące WSZD powinny znaleźć się w Statucie szkoły – art. 98 ust. 1 pkt 16 ustawy Prawo oświatowe.

Oprócz tego, w każdym roku szkolnym (do 30 września danego roku), szkoła opracowuje szczegółowy programrealizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, który powinien zawierać działania związane z realizacją doradztwa zawodowego z podziałem na poszczególne oddziały. Powinien on określać tematykę działań, w ramach których zostaną zrealizowane poszczególne treści programowe z doradztwa dla danego etapu edukacyjnego (opisane w załącznikach do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. – od 1 września 2019 r. będzie obowiązywało nowe rozporządzenie - rozporządzenie z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego) oraz osoby odpowiedzialne za ich realizację. Dodatkowo w programie powinny się znaleźć metody, formy i terminy realizacji poszczególnych działań, z uwzględnieniem udziału w nich rodziców oraz partnerów zewnętrznych.

Realizacja zadań z zakresu doradztwa zawodowego odbywa się w różnych formach. Zaangażowani są w nią wszyscy pracownicy pedagogiczni szkoły, również nauczyciele przedmiotowi, którzy uwzględniają treści związane z doradztwem zawodowym w realizowanych przez siebie programach nauczania danego przedmiotu. Oprócz tego, w klasach 7 i 8 szkoły podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych organizuje się zajęcia z doradztwa zawodowego. Doradca zawodowy prowadzący te zajęcia opracowuje dla nich program nauczania (opierając się też na opisanych w rozporządzeniu treściach programowych). Może też wykorzystać np. jeden z programów doradztwa zawodowego udostępnianych na stronach ORE. Program ten – podobnie jak każdy inny program nauczania w szkole –jest dopuszczany do realizacji przez dyrektora szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. Po dopuszczeniu staje się częścią szkolnego zestawu programów nauczania.

Całość działań szkoły – zarówno zajęcia edukacyjne z doradztwa zawodowego prowadzone przez doradcę zawodowego, działania nauczycieli przedmiotowych, wychowawców, nauczycieli specjalistów – składają się na wspomniany wcześniej, opracowywany co roku program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, którego zadaniem jest zrealizowanie w całości wymagań treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego (opisanych w załącznikach do ww. rozporządzenia), które stanowią swoistą podstawę programową dla działań szkoły z tego obszaru.

Podstawa prawna:

Art. 98 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996 z późn. zm.).

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1675).

Magdalena Bogusławska

26-02-2019

Z dniem 1 września 2019 roku  wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 325).

Rozporządzenie określa treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, sposób realizacji doradztwa zawodowego oraz zadania doradcy zawodowego, zaś w poszczególnych załącznikach rozporządzenia znajdują się treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla:

• przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego (zał. 1);
• klas I–VI szkół podstawowych (zał. 2);
• klas VII i VIII szkół podstawowych (zał. 3);
• branżowych szkół I stopnia (zał. 4);
• liceów ogólnokształcących (zał. 5);
• techników (zał. 6);
• branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych (zał. 7).

Sposób realizacji doradztwa zawodowego określa§ 3 i § 4 rozporządzenia.

Doradztwo zawodowe jest realizowane zarówno na zajęciach edukacyjnych wychowania przedszkolnego prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego, na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego,  na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem, w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach i centrach.

Na każdy rok szkolny doradca zawodowy albo inny nauczyciel lub nauczyciele odpowiedzialni za realizację doradztwa zawodowego w szkole, wyznaczeni przez dyrektora szkoły opracowują program realizacji doradztwa zawodowego, uwzględniający wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego. W programie tym należy uwzględnić:

• działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym tematykę działań/treści programowe,
• oddziały, których dotyczą działania,
• metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami, z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych,
• terminy realizacji działań,
• osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań,
• podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań.

Program zatwierdza dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.

Zadania doradcy zawodowego, sprecyzowane w§ 5 ust. 1 są następujące:

• systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego;
• prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego;
• opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami, programu realizacji doradztwa zawodowego;
• wspieranie nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie;
• koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia;
• realizowanie działań wynikających z programu.

Zgodnie z § 9 Rozporządzenia w przypadku braku w szkole doradcy zawodowego do roku szkolnego 2021/2022 włącznie, dyrektor szkoły może powierzyć prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego innemu nauczycielowi lub osobie.

Zadania doradcy zawodowego realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej pozostają bez zmian - określają je przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (§ 26) i obejmują:

• systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
• gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia;
• prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;
• koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę;
• współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
• wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Zapraszamy do zapoznania się z propozycjami naszych programów realizacji WSDZ, które odnajdą Państwo w zakładce Publikacje.

Podstawa prawna:

• Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148 z późn. zm.). .– art.47 ust.1 pkt 5 i art. 98 ust. 1 pkt 16
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. u. z 2019 r., poz. 325)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591 z późn. zm.)

Jadwiga Osińska

2019-08-26

Co czwarty nastolatek pali e-papierosy. Ponad połowa z palących robi to praktycznie codziennie, głównie dla rozrywki i odstresowania. Co czwarty nieletni palacz czuje się uzależniony, równie wielu pali już od co najmniej dwóch lat. Zdecydowana większość pali w domu i w szkole, samemu kupując e-papierosy, co jest złamaniem prawa. Wyniki badań zleconych Instytutowi Badań Pollster przez Rzecznika Praw Dziecka ujawniają też niski poziom wiedzy młodzieży o papierosach elektronicznych i zagrożeniach związanych z ich używaniem.

– Wyniki badań są zatrważające. Polska młodzież ma praktycznie nieograniczony dostęp do e-papierosów. Prawo zakazujące ich sprzedaży nieletnim jest martwe. Brakuje też elementarnej edukacji przestrzegającej przed zgubnymi skutkami nałogu. W efekcie połowa młodych ludzi, którzy spróbowali po raz pierwszy w wieku 16-17 lat e-papierosa, zostaje przy paleniu i pogrąża się w uzależnieniu – alarmuje Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak.

Na zlecenie Rzecznika Instytut Badań Pollster przeprowadził badanie wśród polskiej młodzieży na temat używania e-papierosów. Z badań wynika, że 34 procent młodych e-palaczy (w wieku 16-17 lat) pali od ponad roku, 31 procent – od dwóch do pięciu lat, a 4 procent ponad 5 lat!

– Młodzi sięgają po e-papierosy głównie dla rozrywki i z nudów, a także by zrobić sobie przerwę w nauce. Istotnym czynnikiem jest też stres – podkreśla Mikołaj Pawlak.

Z badania wynika, że e-papierosy pali dla rozrywki 58 procent młodych palaczy, przez napięcie lub stres – 47 (w przypadku papierosa tradycyjnego już 66 procent), z nudów – 45, jako sposób na zrobienie sobie przerwy od nauki – 43, przy okazji „pogadania sobie z ludźmi” – 39, a z ciekawości – 36 procent.

Wśród młodych palaczy tylko 11 procent badanych porzuciło tradycyjne papierosy na rzecz e-papierosów. A 13 procent po zapaleniu e-papierosa zaczęło palić tradycyjne papierosy.

Aż 72 procent palaczy poniżej 20. roku życia deklaruje, że pali regularnie. Co trzeci młody palacz (32 procent) przyznaje, że pali systematycznie, bo po prostu lubi, 20 procent twierdzi, że ma takie przyzwyczajenia i taki sam odsetek przyznaje, że pali, bo odczuwa głód nikotynowy.

Zdecydowanie częściej do uzależnienia przyznają się młodsi palacze w wieku 16-17 lat – do głodu nikotynowego przyznaje się aż 27 procent z nich, wśród starszej młodzieży 18-19 lat jest to 16 procent.

Niemalże wszyscy badani – 93 procent – uważają, że ogólnie palenie uzależnia, ale tylko 75 procent ma takie przekonanie wobec e-papierosów.

Dla 69 procent palącej młodzieży e-papierosy poprawiają nastrój, odprężają, relaksują i dają chwilę wytchnienia. 37 procentom pomagają nawiązać relacje z ludźmi, 35 – pomagają się skoncentrować, a dla 30 procent stwarzają przyjazną atmosferę. Co czwarta młoda osoba (26 procent) zaspokaja e-papierosem głód, a 22 procent dodaje sobie nim pewności siebie. E-papieros pomaga zwalczyć zmęczenie 17 procentom badanych.

Aż 77 procent młodzieży pali e-papierosy w domu, co drugi palacz (52 procent) deklaruje, że chodzi w  miejsca, gdzie „wszyscy się spotykają na papierosa”. 38 procent pali w szkole, np. w toalecie, a 37 procent na przystanku. W klubach pali tylko 32 procent, a na plaży lub w parkach 29 procent.

Nieletni, jak wynika z ich odpowiedzi, nie mają większego kłopotu z zakupem e-papierosa. Samodzielnie – mimo formalnego prawnego zakazu takiej sprzedaży – kupuje je aż 56 procent palących 16- i 17 latków, głównie w sklepach z e-papierosami, kioskach i supermarketach. Dla 3 procent z nich e-papierosy kupują rodzice, a 36 procent korzysta z pomocy pełnoletnich znajomych.

Paląca młodzież nie planuje rzucenia palenia – aż 58 procent nie myśli o takiej decyzji albo wprost deklaruje, że nie rzuci. Tylko 35 procent chciałoby się pozbyć nałogu. I nie ma tu znaczenia, czy palą e-papierosy, czy te tradycyjne.

Najbardziej popularnym smakiem e-papierosa wybieranym przez młodzież jest smak owocowy (90 procent). Co drugi palacz – 52 procent – wybiera smak miętowy. Ale przywiązanie do ulubionego smaku jest bardzo słabe. Jeśli z rynku zniknęłyby e-papierosy smakowe, aż 87 procent dalej by paliło dostępne e-papierosy, kolejne 5 procent zaczęłoby palić papierosy tradycyjne, a tylko 5 procent rzuciłoby palenie.

E-papierosy zerówki, czyli liquidy bez zawartości nikotyny, pali od czasu do czasu 68 procent młodzieży. Połowa e-palaczy uważa, że nie szkodzą zdrowiu, a 37 procent, że nie uzależniają.

51 procent młodych ludzi przyznaje, że o e-papierosach wie mało, ale ta wiedza im wystarcza. 20 procent jest przekonanych, że wie już wystarczająco dużo. Tylko 18 procent chciałoby swoją wiedzę uzupełnić. Źródłem wiedzy są najczęściej znajomi i rodzina – 69 procent, internet, w tym fora internetowe – 66 procent, a tylko 22 procent dopytuje sprzedawców.

Najczęściej postrzegana różnica między e-papierosami a tradycyjnymi to taka, że e-papierosy ładniej pachną – twierdzi tak 87 procent polskiej młodzieży. Dla 62 procent e-papierosy są smaczniejsze, a 58 procent uważa, że łatwiej jest ukryć e-papierosa przed rodzicami, bo jest bezzapachowy. Dla 58 procent e-palenie jest modne, dla 42 procent tańsze, a dla 40 procent bezpieczniejsze dla osób przebywających w otoczeniu e-palacza.

– Musimy spowolnić rozszerzanie się tego modnego i zgubnego nałogu wśród młodzieży. Zwrócę się do odpowiednich ministerstw oraz instytucji odpowiedzialnych za zdrowie i edukację, by z udziałem specjalistów możliwie jak najszybciej podjęły działania profilaktyczne mające na celu przekonanie młodzieży, że e-papieros to nie zabawka, ale groźny wróg – zapowiada Rzecznik Mikołaj Pawlak.

Badanie na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka przeprowadził Instytut Badań Pollster metodą CAWI na reprezentatywnej próbie 1012 polskich internautów w wieku od 16 do 19 lat, kontrolowanej ze względu na wiek i płeć.

Źródło: https://brpd.gov.pl/2020/12/28/alarmujace-wyniki-badan-e-papierosy-staly-sie-nalogiem-mlodziezy/

03-01-2020

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministerstwa Edukacji i Nauki z prośbą o wyjaśnienie dotyczące możliwości realizacji obowiązku szkolnego poza szkoła ucznia mieszkającego na stałe za granicą.

Zgodnie z informacjami uzyskanymi od MEiN, dyrektor szkoły nie może wyrazić zgody na edukację domową dziecka mieszkającego za granicą, jeśli nie było ono przyjęte wcześniej do tej placówki. Możliwość edukacji domowej dotyczy tylko uczniów konkretnej szkoły.

Odpowiedź Tomasza Rzymkowskiego, sekretarza stanu w MEiN

Zgodnie z przepisami art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 z późn. zm.), „na wniosek rodziców dyrektor odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej, do której dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4, poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym w szkole podstawowej lub inną formą wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą”. 

Z tego przepisu wynika, że zgoda dyrektora szkoły na realizację ww. obowiązków poza szkołą może być wydana wyłącznie w odniesieniu do ucznia tej szkoły.

Odnosząc się do zapytania dyrektor Szkoły Podstawowej w Bziance, która pytała o „uczniów – polskich obywateli tymczasowo przebywających za granicą, których rodzice wnioskowali o realizację obowiązku szkolnego poza szkołą”, należy zauważyć, że ww. osoby mieszkające za granicą, nie mogły uczęszczać na zajęcia prowadzone w szkole działającej stacjonarnie na terenie Polski, skoro ich miejsce zamieszkania było za granicą. Osoby nie mogły być zatem uczniami tej szkoły.

W lutym br. została udzielona odpowiedź, informująca iż zgodnie z przepisami art. 37 ww. ustawy, dyrektor szkoły może wydać zgodę na realizację ww. obowiązków poza szkołą wyłącznie w odniesieniu do uczniów szkoły. Przepisy nie zawierają odrębnych regulacji dotyczących spełniania ww. obowiązków poza szkołą przez osoby przebywające za granicą. W związku z tym, dyrektorzy szkół nie mają możliwości wykazania ww. uczniów w Systemie Informacji Oświatowej.

Zmiany przepisów ustawy – Prawo oświatowe, które weszły w życie z dniem 1 lipca 2021 r., uchyliły obowiązek dołączania do wniosku o zezwolenie na realizację obowiązku szkolnego poza szkołą, opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz zniosły warunek składania wniosku do dyrektora szkoły (do której dziecko uczęszcza), na terenie województwa, w którym mieszka dziecko. Brak ograniczenia do terenu województwa oznacza, że dziecko z danego województwa może zostać przyjęte do szkoły również w innym województwie, a następnie rodzice ucznia mogą wystąpić do dyrektora tej szkoły o zezwolenie na realizację danego obowiązku poza szkołą.

Ponadto, pragnę poinformować, że zgodnie z przepisami w sprawie organizacji kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, osoby objęte obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki przebywające za granicą mogą kontynuować naukę w polskim systemie oświaty w publicznej szkole podstawowej i publicznym liceum działającymi w ramach Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Nauka prowadzona jest formie kształcenia na odległość, a klasyfikacja i promocja odbywają się na podstawie ocen bieżących – uczniowie nie muszą zdawać corocznie egzaminów klasyfikacyjnych. Nauka w szkole jest nieodpłatna i prowadzona na podstawie programów nauczania zgodnych z podstawami programowymi dla szkoły podstawowej i liceum.

Źródło: rpo.gov.pl 

16-07-2022

30 czerwca br. MEIN ogłosiło nowy program - „Gry w edukacji” - ma on na celu uatrakcyjnienie procesu dydaktycznego, rozwijanie kompetencji miękkich i wyobraźni poprzez włączanie gier komputerowych do procesu dydaktycznego.

Dwie gry są już dostępne dla uczniów i nauczycieli - „This War of Mine” 11 Bit Studios oraz „Gra szyfrów” przygotowane przez IPN - i zgodnie z zapowiedziami Ministra Edukacji i Nauki jeszcze w tym roku zostaną wpisane do podstawy programowej jako treści rekomendowane. Gra „This War of Mine” jest grą dla osób pełnoletnich, stąd będzie częścią podstawy programowej w szkołach ponadpodstawowych, w ostatnich klasach, zaś „Gra szyfrów” będzie dostępna również dla młodszych uczniów.

„This war of mine”

„This war of mine” - to gra wideo, która konfrontuje gracza z realiami wojen domowych, a następnie proponuje pogłębienie refleksji o perspektywę ofiar – bezbronnych cywilów, w tym dzieci.

Dzięki grze uczniowie mogą skorzystać z atrakcyjnego sposobu przekazywania wiedzy i poszerzenia granic wyobraźni. Gra była wielokrotnie nagradzana i omawiana w kontekstach pedagogicznych oraz społecznych.

„Gra szyfrów”

„Gra szyfrów” to projekt gamingowy, przygotowany jako gra FPP (first person perspective). Składa się z trzech misji. Opisuje ona przebieg wojny polsko‑bolszewickiej oraz wpływ polskiej kryptologii na jej zwycięski finał. Każdy gracz może złamać bolszewickie szyfry i zniszczyć sowiecki pociąg pancerny. Dziesiątki młodych osób wciela się w żołnierzy wojny polsko‑bolszewickiej z 1920 roku, uruchamia skomplikowane urządzenia komunikacyjne sprzed 100 lat i ratuje Europę przed komunistycznym zniewoleniem.

Rozwiązania zastosowane w grze powstały na bazie materiałów źródłowych lub zostały odwzorowane z historycznych eksponatów. Misje graczy to udokumentowanie wydarzeń historycznych, a każdy z bohaterów ma inne, kluczowe dla wyników bitwy zadanie. Ta pierwszoosobowa gra 3D, z elementami skradania się oraz rozbudowanymi zagadkami, wprowadza gracza w świat wojny, która zdefiniowała Europę. Jej fabuła rozpoczyna się pod koniec 1920 roku, kiedy to toczy się walka o Korosteń – kluczowy węzeł kolejowy oraz bazę techniczno‑zaopatrzeniową.

Zarówno „This War of Mine” jak i „Gra szyfrów” są dostępne dla uczniów i nauczycieli w Polsce. Można je wykorzystać na lekcjach języka polskiego, etyki lub wiedzy o społeczeństwie. Gry można pobrać ze strony internetowej.

Jakiekolwiek dalsze udostępnianie, odsprzedawanie, używanie w celach komercyjnych, umieszczanie na serwisach komercyjnych jest surowo zabronione.

MEiN zapowiedziało zwiększenie bazy gier do 30 pozycji.

Źródło: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/gry-wideo-w-procesie-dydaktycznym-to-kolejny-etap-unowoczesniania-polskiej-szkoly-konferencja-prasowa-poswiecona-wlaczeniu-gier-video-do-procesu-dydaktycznego

30-06-2022

8 marca br. Minister Edukacji i Nauki podpisał trzy projekty rozporządzeń zmieniających rozporządzenia:

• w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej,
• w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, 
• w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół. 

Wprowadzone zmiany obejmują m.in. nowy przedmiot historia i teraźniejszość oraz podstawy programowe przedmiotów historia (zakres podstawowy i rozszerzony) oraz wiedza o społeczeństwie (zakres rozszerzony).

Nowy przedmiot historia i teraźniejszość 

Nowy przedmiot historia i teraźniejszość zastąpi w liceum ogólnokształcącym i technikum oraz w branżowej szkole I stopnia przedmiot wiedza o społeczeństwie (w zakresie podstawowym).

Wymiar godzin zajęć przedmiotu historia i teraźniejszość będzie wynosił:

• liceum ogólnokształcące – klasa I – 2 godziny, klasa II – 1 godzina (łącznie 3 godziny), 
• technikum – klasa I – 1 godzina, klasa II – 1 godzina, klasa III – 1 godzina (łącznie 3 godziny), 
• branżowa szkoła I stopnia – klasa I – 1 godzina (łącznie 1 godzina).

Harmonogram zmian

Nowy przedmiot będzie wprowadzany sukcesywnie, tj. w roku szkolnym 2022/2023 w klasie I liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły I stopnia. W kolejnych latach zmiana obejmie kolejne klasy. Uczniowie, którzy rozpoczęli kształcenie w szkołach ponadpodstawowych przed rokiem szkolnym 2022/2023, nie będą objęci tą zmianą (będą uczyć się zgodnie z dotychczasową podstawą programową wiedzy o społeczeństwie).

Kwalifikacje wymagane od nauczycieli

Kwalifikacje do nauczania przedmiotu historia i teraźniejszość posiadają nauczyciele, którzy mają kwalifikacje do nauczania historii i wiedzy o społeczeństwie. 

Kursy doskonalące dla nauczycieli

Od czerwca br. nauczyciele będą mogli uczestniczyć w kursie doskonalącym, który pomoże im przygotować się do prowadzenia zajęć z przedmiotu historia i teraźniejszość od roku szkolnego 2022/2023. Kurs będzie prowadzony online i będzie dostępny na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Szkolenie będzie zorganizowane kaskadowo – w pierwszej kolejności zostaną przygotowani nauczyciele konsultacji/doradcy z placówek doskonalenia nauczycieli, którzy następnie będą prowadzić szkolenie dla nauczycieli nowego przedmiotu. 

Program kursu będzie obejmował poznanie treści podstawy programowej nowego przedmiotu, metodykę nauczania oraz materiały i narzędzia edukacyjne do wykorzystania w nauczaniu i uczeniu się tego przedmiotu, w szczególności dostępne na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. 

E-materiały

Nauczyciele będą mogli korzystać z już dostępnych e-materiałów zamieszczonych na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej z zakresu historii oraz wiedzy o społeczeństwie. 

Podręczniki

Informacja o podręcznikach do nowego przedmiotu będzie zamieszczana – w miarę  wpływu wniosków o dopuszczenie do użytku szkolnego – na stronie internetowej MEiN.

Zmiany w podstawie programowej przedmiotów historia (zakres podstawowy i rozszerzony) oraz wiedza o społeczeństwie (zakres rozszerzony) 

Zakres zmian programowych

W przypadku historii zmiany mają charakter punktowy. Polegają także na wydłużeniu narracji historycznej o okres 2004-2015 z jednoczesną redukcją wybranych zagadnień historycznych w ramach poszczególnych epok.

W przypadku wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony) zmiany wiążą się z zastąpieniem przedmiotu wiedza o społeczeństwie (zakres podstawowy) przedmiotem historia i teraźniejszość (zakres podstawowy), ale polegają również na zmianie koncepcji przedmiotu. 

Wymiar godzin historii i wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony)

Wymiar godzin historii w zakresie podstawowym z obecnych 8 zostanie zmniejszony do 7 godzin (w cyklu kształcenia). Lekcje historii w ostatniej klasie liceum ogólnokształcącego i technikum będą realizowane do końca pierwszego semestru.  

Wymiar godzin przedmiotów: historia oraz wiedza o społeczeństwie w zakresie rozszerzonym nie ulegnie zmianie w stosunku do stanu obecnego i będzie wynosić odpowiednio: 6 h (historia) i 8 h (wiedza o społeczeństwie) w cyklu kształcenia.

Harmonogram zmian

Zmieniona podstawa programowa historii oraz wiedzy o społeczeństwie (w zakresie rozszerzonym) oraz zmiany w tym zakresie w ramowych planach nauczania dla publicznych szkół będą wdrażane sukcesywnie od roku szkolnego 2022/2023 począwszy od klasy pierwszej liceum ogólnokształcącego i technikum.

Podręczniki

W przypadku podręczników do historii oraz wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony) zmiany tylko w niewielkim zakresie polegają na dodaniu treści nauczania (zagadnień), które nie są obecne w aktualnej podstawie programowej tych przedmiotów. Dlatego też nauczyciele i uczniowie w dalszym ciągu będą mogli korzystać z podręczników już dopuszczonych do użytku szkolnego do tych przedmiotów. 

Pozostałe zmiany

Branżowa szkoła II stopnia

Zrezygnowano z przedmiotu wiedza o społeczeństwie, który miał być realizowany w tym typie szkoły od roku szkolnego 2022/2023. Absolwenci branżowej szkoły I stopnia, którzy decydują się na kontynuację nauki w branżowej szkole II stopnia, mieli w toku kształcenia (w szkole podstawowej i w branżowej szkole I stopnia) przedmioty: historia oraz wiedza o społeczeństwie, a od roku szkolnego 2025/2026 – będą po kursie historii i wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej oraz historii, historii i teraźniejszości w branżowej szkole I stopnia.

Branżowa szkoła I stopnia, technikum i branżowa szkoła II stopnia

Dodano przepis, który umożliwia realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego w oddziale, grupie oddziałowej i grupie międzyoddziałowej. Proponowane rozwiązanie ułatwi szkołom prowadzącym kształcenie w zawodach uruchomienie tego kształcenia pomimo mniejszej liczby uczniów w danym zawodzie. Zajęcia z zakresu kształcenia zawodowego nadal będą odbywały się odrębnie dla każdego zawodu.

Branżowa szkoła II stopnia (dla absolwentów gimnazjum oraz ośmioletniej szkoły podstawowej)

Odstąpiono od określania wymiaru praktyk zawodowych odbywanych przez słuchaczy branżowej szkoły II stopnia, ponieważ wymiar ten został określony w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego.

Źródło: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/historia-i-terazniejszosc--nowy-przedmiot-w-szkolach-ponadpodstawowych-od-1-wrzesnia-2022-r

08-03-2022

Pojęcia indywidualnego programu oraz indywidualnego toku nauki zostały zdefiniowane w przepisach rozporządzenia MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz. U. z 2017 r. poz. 1569). W zamieszczonej poniżej tabeli przedstawiono tok postępowania w przypadku złożenia wniosku przez uprawnione do tego osoby, a także wynikające z tego obowiązki szkoły, kwestie związane z ocenianiem oraz regulacje dotyczące prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania. 

W Dzienniku Ustaw zostały opublikowane dwa rozporządzenia:

• rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 23 lutego 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu maturalnego,
• rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 23 lutego 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie egzaminu maturalnego,

które wprowadzają możliwość zdawania na maturze egzaminu z języka ukraińskiego jako języka obcego nowożytnego przez wszystkich absolwentów nowego ustroju szkolnego (absolwentom będącym obywatelami Ukrainy, jak i obywatelom polskim) – z wyjątkiem absolwentów szkół lub oddziałów z językiem nauczania mniejszości narodowej (mniejszość ukraińska), którzy mają obowiązek przystąpić do egzaminu z języka mniejszości jako przedmiotu obowiązkowego.

Kompetencje kluczowe to najważniejszych i najbardziej podstawowe umiejętności, które człowiek powinien rozwijać w trakcie swojego życia, aby mógł osiągnąć sukces zarówo w życiu zawodowym jak i prywatnym.

Wskazane przez Unię Europejską 8 kompetencji kluczowych jest także wyzwaniem dla każdego nauczyciela. Jego zadaniem jest bowiem kształtowanie tych właśnie kompetencji w procesie uczenia się ucznia.

Zapraszamy do zapoznania się z naszym nowym e-szkoleniem, które jest kontynuacją e-szkolenia "Kompetencje kluczowe w praktyce szkolnej", a które wskaże, zasugeruje ciekawe metody pracy z podopiecznymi, które pomogą rozwinąć konkretne, wskazane umiejętnosci.

Przejdz do sklepu

Przedstawiamy Zoom’a i krok po kroku jak wykorzystać jego możliwości.

WebQuest to rodzaj metody projektów. Nastawiony jest on na uczniowskie badania, wyszukiwanie i gromadzenie informacji, ich selekcję, wartościowanie, a następnie na ich podstawie wykonanie określonego dzieła. Jest to metoda, którą można z powodzeniem stosować na każdym etapie edukacyjnym, zarówno jako projekt interdyscyplinarny, jak i przedmiotowy. 

WebQuest ma w sobie wszystko to, co lubią uczniowie: intryguje, pozwala na samodzielną aktywność badawczą, uczy współpracy. Wynikiem pracy uczniów jest konkretne dzieło, a wszystko oceniane jest według jasnych, znanych wcześniej kryteriów. Co więcej, wykorzystanie Internetu i technologii sprawia, że przestają one być dla uczniów jedynie źródłem rozrywki i kontaktów towarzyskich, stając się miejscem nabywania nowych umiejętności i wiedzy, a ponadto jest to idealne narzędzie do pracy zdalnej z uczniami.

Tym z Państwa, którzy są zainteresowani zgłębieniem wiedzy na temat tej metody zapraszamy do wyświetlenia jednego z dwóch naszych szkoleń, w trakcie których omawiamy tworzenie i stosowanie tej metody w praktyce szkolnej:

• Kompetencje przyszłości - czym są i jak je rozwijać?
• O nauczycielu przewodniku i innowacyjnych metodach aktywizujących

Uzupełnieniem wiadomości, które uzyskają Państwo korzystając z ww. szkoleń, jest poniższy film, który prezentuje, jak już opracowany WebQuest zamieścić w internecie, aby uczniowie mieli do niego dostęp. Do tego posłuży nam www.blogger.com.

29-09-2020

Zgodnie z zaleceniami Ministra Edukacji Narodowej przerwa w pracy szkół to nie okres dodatkowych ferii, lecz czas, w którym nauczanie ma odbywać się online, ale uwaga, w tym czasie nie może być realizowana podstawa programowa: 

https://ecrkbialystok.com.pl/index.php/aktualnosci_sg/468-prawo-oswiatowe-w-okresie-epidemii-kompendium-informacji (z informacji MEN wynika, że w przypadku potrzeby przedłużenia okresu zawieszania zajęć po 25 marca, zostaną wprowadzone niezbędne regulacje umożliwiające realizowanie programu online, w tym zmiany związane z organizacją roku szkolnego).

Wielu nauczycieli, którzy dotychczas nie mieli doświadczenia zdalnej pracy pyta, jak zacząć, z jakich narzędzi korzystać, czy też jak komunikować się z uczniami i rodzicami w tym szczególnym czasie. 

W sieci możemy znaleźć bardzo wiele narzędzi do zdalnej nauki, które pozwalają na tworzenie klas, przesyłanie materiałów czy nawet prowadzenie lekcji online. Znajdziemy też wiele wartościowych zasobów. Gdzie ich szukać i jak z nich korzystać?

Szkołom, które korzystają z Microsoft Office 365 dla instytucji edukacyjnych rekomendujemy wykorzystanie do zdalnej nauki tego właśnie środowiska, a w szczególności aplikacji Teams. Jest to platforma, która daje szerokie możliwości tworzenia i przesyłania materiałów, wspólnej pracy nad dokumentami, organizowania czatów, a nawet spotkań online. Więcej informacji na ten temat znajdą Państwo tutaj: https://news.microsoft.com/pl-pl/features/aka-ms-zdalnaszkola/. Podobne możliwości oferuje Google, który bezpłatnie udostępnia szkołom pakiet G Suite, zawierający między innymi funkcjonalności pozwalające na tworzenie klas, współdzielenie dokumentów, organizowanie spotkań online (Google Classroom, Dysk, Hangouts Meet). Wszyskie informacje na temat tej usługi znajdą Państwo tutaj: https://support.google.com/a/answer/139019?hl=pl. Firma Librus ogłosiła właśnie, że do końca maja udostępni bezpłatnie wszystkim chętnym szkołom swoje rozwiązanie Librus Synergia umożliwiające m.in. komunikację z uczniami i rodzicami poprzez system wewnętrznych wiadomości oraz publikowanie ogłoszeń i komunikatów.

Materiałów do nauki warto poszukać na rekomendowanej przez MEN platformie e-podręczniki https://epodreczniki.pl zawierającej wiele ciekawych zasobów na każdy etap edukacyjny, a także – po zalogowaniu – dającej możliwości tworzenia klas, udostępniania uczniom materiałów oraz opracowywania własnych.

Ponadto w niedzielę (15-03-2020) Ministerstwo Cyfryzacji udostępniło stronę: https://www.gov.pl/web/zdalnelekcje, gdzie można znaleźć tematy na każdy dzień i dla każdego przedmiotu, propozycje materiałów (także z platformy e-podręczniki), które umożliwią poprowadzenie zajęć zarówno uczniom klas podstawowych jak i ponadpodstawowych.

Zasoby do edukacji wczesnoszkolnej i języka polskiego znajdują się też na portalu Włącz Polskę: http://www.wlaczpolske.pl Źródłem wartościowych materiałów jest Khan Academy - https://pl.khanacademy.org oraz kanał YouTube tej organizacji: https://www.youtube.com/user/KhanAcademyPolski/playlists. Na stronie Zamiast kserówki - http://www.zamiastkserowki.edu.pl  nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej dzielą się własnymi pomysłami na lekcje online. Uczniowie podstawówki ortografię mogą ćwiczyć na stronie: https://dyktanda.online. Na czas zamknięcia szkół firma Learnetic udostępnia bezpłatnie platformę https://www.dzwonek.pl zawierającą różnorodne materiały i funkcjonalności do interaktywnych lekcji. Darmowe video lekcje z matematyki znajdziemy na portalu: https://pistacja.tv oraz na stronie nauczyciela matematyki Tomasza Gwiazdy: https://www.matmagwiazdy.pl. Zasoby do chemii, biologii i fizyki znajdziemy na portalu firmy Adamed: https://adamedsmartup.pl/baza-wiedzy/.  Chemii możemy też uczyć, wykorzystując filmy udostępniane przez Pana Belfra – nauczyciela z Internetów: https://www.youtube.com/channel/UCfYPjDbhT01HYwvCIC29tVg. Ciekawe zadania interaktywne stworzymy samodzielnie na platformie LearningApps https://learningapps.org. Możemy też wykorzystywać te, które zamieścili wcześniej inni nauczyciele. Platforma ta oferuje bowiem aż 35 różnych szablonów interaktywnych ćwiczeń. Są tu między innymi quizy, gry memory, krzyżówki, puzzle, wykreślanki itp. Do tworzenia i udostępniania uczniom interaktywnych materiałów doskonale nadaje się bardzo lubiane przez nauczycieli narzędzie https://www.genial.ly/. Jego bezpłatna wersja została ostatnio wzbogacona o wiele świetnych szablonów, które wcześniej dostępne były w płatnym planie. Warto też wykorzystać platformę Flipgrid służącą do prowadzenia dyskusji w formie krótkich filmów wideo. Możemy na niej nagrać temat do rozmowy, udostępnić uczniom link lub kod i poprosić ich o odpowiedź w formie nagranego przez nich własnego filmiku. Możemy też zaproponować uczniom ćwiczenia w formie quizów realizowane poprzez takie aplikacje jak Kahoot, Quizizz czy Quizlet. Opracowane lub wybrane przez nas materiały można udostępniać uczniom na wirtualnej tablicy korkowej na jednej z platform, jak Padlet https://padlet.com , Pearltrees https://www.pearltrees.com, czy coraz bardziej popularnej, całkowicie bezpłatnej platformie Wakelet https://wakelet.com/.  Niektórzy nauczyciele decydują się też na prowadzenie własnego bloga, gdzie udostępniają uczniom zadania i materiały na poszczególne dni samodzielnej nauki. Takiego bloga w łatwy, intuicyjny sposób można założyć na bezpłatnej platformie https://www.blogger.com.

Jak Państwo widzą, narzędzi i zasobów do zdalnej nauki jest bardzo wiele. Wspomniane powyżej to tylko czubek góry lodowej szerokich możliwości dostępnych online. 

Warto też zastanowić się nad tym, jak zorganizować cały proces zdalnego nauczania. W pierwszej kolejności trzeba oczywiście ustalić sposób komunikacji z uczniami, tak, aby uczynić pracę zdalną możliwie interaktywną. Do nauczania synchronicznego oprócz wspomnianych wcześniej aplikacji Teams, Google Hangout, możemy wykorzystać polską platformę https://clickmeeting.com/pl (w ramach bezpłatnego testowego konta możemy tam pracować z grupą 25 osób), Skype, Zoom (bezpłatnie do 40 minut), czy też nawet facebookowego Messengera. Warto zaproponować uczniom wirtualne konsultacje na przykład raz, czy dwa razy w tygodniu, podczas których wyjaśnimy im na żywo wybrane tematy lub odpowiemy na konkretne pytania z ich strony. Trzeba też przemyśleć, jakie zadania będziemy dawać naszym uczniom. Samodzielna praca uczniów może polegać na wyszukiwaniu informacji, poszukiwaniu rozwiązań postawionych problemów zgodnie z podejściem nauczania problemowego lub uczenia się przez dociekanie. Dobrym pomysłem jest też zachęcenie uczniów do oglądania ekranizacji lektur szkolnych, które emituje TVP Kultura. Wiele z nich dostępnych jest też na kanale VOD: https://vod.tvp.pl/kolekcja/lektury-na-ekranie,47077909?fbclid=IwAR21BPA95KlrZM1N6aysPRdke_Cbja4DlHNnMP9-KQ2as9PtFgDLulHq7Kk.

Możliwości współdzielenia dokumentów w chmurze (One Drive Microsoftu lub dysk Google) pozwalają nam na organizowanie zdalnej uczniowskiej współpracy w formie projektu edukacyjnego lub innej. Uczniowie mogą wspólnie opracowywać materiały na wybrany temat, powtarzać materiał, tworząc własne portfolio składające się z różnorodnych materiałów, jak na przykład słowniczki obrazkowe ze słówkami z angielskiego, chmury wyrazów z wyjątkami ortograficznymi, mapy myśli z hasłami związanymi z daną epoką literacką. W tym szczególnym czasie warto też pozostawić uczniom częściowo swobodę w wyborze tego, czego będą się uczyć i z jakich materiałów korzystać. Możemy im po prostu zasugerować, gdzie w sieci znajdą wartościowe zasoby i prosić o podzielenie się tym, czego się dowiedzieli i nauczyli np. w formie krótkiego filmiku nagranego telefonem. Ważne jest też, abyśmy starali się skoordynować nasze działania z innymi nauczycielami uczącymi w tej samej klasie, aby nieświadomie nie przeciążyć uczniów nadmiarem zadań. Z dużą rozwagą powinniśmy podchodzić do kontrolowania uczniowskich aktywności. Warto robić to np. w formie quizów, pozwalających na sprawdzenie poprawności odpowiedzi. Udzielajmy uczniom informacji zwrotnej dotyczącej ich prac, ale raczej bez ocen wyrażonych cyfrą.

Ze względu na fakt, że od 14 marca 2020 r. do odwołania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego związany z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, a od 20 marca stan ten przeszedł w stan epidemii, niemożliwe jest określenie do jakiego momentu konieczne będzie utrzymanie ograniczeń w funkcjonowaniu szkół i placówek. Ta sytuacja wywołała konieczność przygotowania rozwiązań umożliwiających szkołom i placówkom pracę w zmienionych warunkach kształcenia, z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. W obowiązującym od  25 marca 2020 r. rozporządzeniu w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zaproponowano rozwiązania, które umożliwią realizację procesu kształcenia w zmienionych warunkach organizacyjnych. Określono w nim przede wszystkim zadania dyrektora szkoły związane z organizowaniem kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób uzgodniony z organem prowadzącym. Taka sytuacja prawna wymusza zmiany w sposobie pracy każdego nauczyciela. Na co zatem nauczyciel już dzisiaj musi zwrócić uwagę i do czego się przygotować?

Z zapisów rozporządzania wynika, że nauczyciele będą odpowiedzialni razem z dyrektorem za ustalenie:

1. tygodniowego zakresu treści nauczaniado zrealizowania w poszczególnych oddziałach klas (semestrów) oraz na zajęciach realizowanych w formach pozaszkolnych – w tym przypadku nauczyciele powinni kierować się przede wszystkim zasadą realizacji podstawy programowej w cyklu kształcenia, co oznacza, że nie jest istotne ułożenie treści, lecz jej realna realizacja w określonym czasie. Stąd powinni zmodyfikować program nauczania kształcenia ogólnego lub zawodu, np. w taki sposób, że część kształcenia niemożliwa do realizacji z wykorzystaniem tych metod i technik może być zrealizowana w klasach (semestrach) programowo wyższych w następnych latach szkolnych, a część kształcenia przewidzianego do realizacji w klasach (semestrach) programowo wyższych, może być zrealizowana w roku szkolnym 2019/2020 z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
2. sposobu monitorowania postępów ucznióworaz sposobu weryfikacji wiedzy i umiejętności uczniów, w tym również informowania uczniów lub rodziców o postępach ucznia w nauce, a także uzyskanych przez niego ocenach – w tym przypadku do zadań nauczycieli będzie należało określenie sposobu oceniania osiągnieć ucznia przy braku formy klasowo-lekcyjnej. Jest to zadanie bardzo istotne, ponieważ nowe rozporządzenie zawiesza obowiązywanie dotychczasowych przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminu klasyfikacyjnego, egzaminu poprawkowego, egzaminu semestralnego i sprawdzianu wiadomości i umiejętności oraz warunków i sposobu ustalania rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania w przypadku wniesienia zastrzeżenia do trybu ustalenia tej oceny, określonych w rozporządzeniu w sprawie oceniania w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych nakładając na dyrektora obowiązek ich ustalenia w nowej sytuacji prawnej. 
3. potrzeby modyfikacji odpowiednio zestawu programów wychowania przedszkolnego i szkolnego zestawu programów nauczania – ten obowiązek będzie wiązał się z zadaniami omówionymi w pkt 1, jeżeli nauczyciel dokona zmian w realizowanym przez siebie programie nauczania, będzie to również wiązało się z koniecznością wprowadzenia zmian w zatwierdzonym szkolnym zestawie programów nauczania;
4. źródeł i materiałów niezbędnych do realizacji zajęć, w tym materiałów w postaci elektronicznej, z których uczniowie lub rodzice mogą korzystać – w tym miejscu nauczyciel stosując metody i formy pracy wykorzystywane do pracy na odległość powinien zapoznać się z ich ofertą proponowaną przez MEN na stronie epodreczniki.pl. Narzędzie informatyczne oraz zamieszczone na nim elektroniczne materiały edukacyjne są publiczne, a korzystanie z nich jest powszechne i bezpłatne dla szkół, placówek, uczniów, nauczycieli i rodziców. Kształcenie z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość ma być realizowane w zakresie kształcenia ogólnego, jak i zawodowego. 

Wprowadzone przez rozporządzanie zmiany zmuszają do zastanowienia się nad kilkoma istotnymi praktycznymi aspektami pracy szkoły.

W tym kontekście na przykład należy zastanowić się nad koniecznością zmiany statutu szkoły w części dotyczącej oceniania. Przepisy rozporządzenia nie nakładają obowiązku zmiany wewnątrzszkolnych zasad oceniania, o których mowa w art. 44b ust. 10 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1481 z późn. zm.).  Jeśli zatem ustalenie sposobu monitorowania postępów uczniów oraz sposobu weryfikacji ich wiedzy i umiejętności, w tym również informowania uczniów lub rodziców o ich postępach w nauce można pogodzić z aktualnymi zapisami statutu szkoły, to problem ten nie powinien wystąpić. 

Kolejną kwestią jest to, czy obowiązujący dotychczas w szkole tygodniowy rozkład zajęć lekcyjnych powinien pozostać albo być zmieniony?

Zgodnie z § 1 ust. 3 rozporządzenia dyrektor jest zobowiązany do ustalenia we współpracy z nauczycielami, tygodniowego zakresu treści nauczania do zrealizowania w poszczególnych oddziałach klas (semestrów) oraz na zajęciach realizowanych w formach pozaszkolnych, uwzględniając w szczególności:

1. równomierne obciążenie uczniów w poszczególnych dniach tygodnia,
2. zróżnicowanie zajęć w każdym dniu,
3. możliwości psychofizyczne uczniów podejmowania intensywnego wysiłku umysłowego w ciągu dnia,
4. łączenie przemienne kształcenia z użyciem monitorów ekranowych i bez ich użycia,
5. ograniczenia wynikające ze specyfiki zajęć.

Czy to oznacza, że przestaje obowiązywać dotychczas obowiązujący tygodniowy rozkład zajęć? I tak i nie. Wszystko zależy od przyjętych w szkole rozwiązań, które mogą być uwarunkowane, np. posiadaną bazą informatyczną. Można założyć, że niektóre szkoły zachowają dotychczasowy tygodniowy rozkład zajęć poddając go niewielkim modyfikacjom, inne zaś będą zmuszone do jego istotnej zmiany. Nie ulega zmianie natomiast tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz przez nauczycieli o czym przesądza treść § 7 ust. 1 rozporządzenia.

W związku z dynamicznym rozowjem sytuacji na bieżąco będziemy reagować na nowopowstające rozwiązania organizacyjne i prawne komentując i wyjaśniając je w naszych dalszych artykułach. 

Na dniach też gotowe będzie e-szkolenie dla nauczycieli na temat organizacji nauki na odległość w praktyce.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. 

Bożena Browarczyk

21-03-2020

Szkoła, jak każdy zakład pracy boryka się z absencją pracowników, która w tym przypadku nabiera szczególnego znaczenia, bowiem za nauczycielem stoją uczniowie, którym podczas jego nieobecności należy zapewnić opiekę nad uczniami i kontynuację zajęć lekcyjnych wynikających z tygodniowego planu nauczania. A zatem w przypadku nieobecności nauczyciela w pierwszej kolejności działania dyrektora szkoły powinny zmierzać do szybkiego rozpoznania sytuacji i zapewnienia opieki uczniom. Zgodnie z zapisami Karty Nauczyciela dyrektor szkoły sprawuje bowiem opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole, a także jest odpowiedzialny w szczególności za dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły oraz za zapewnienie odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych szkoły (art. 7 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 5). Zapisy Karty Nauczyciela w przypadku konieczności zorganizowania zastępstwa za nieobecnego nauczyciela umożliwiają dyrektorowi różne rozwiązania. Dyrektor szkoły może powierzyć nauczycielowi tej szkoły realizację doraźnego zastępstwa lub przydzielić godziny ponadwymiarowe na czas absencji lub zatrudnić innego nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony na zastępstwo za nieobecnego nauczyciela. Podjęcie decyzji w sprawie wyboru jednej z tych form zastępstwa nieobecnego nauczyciela należy do kompetencji dyrektora szkoły/placówki.

Konieczność powoływania godzin doraźnych zastępstw pojawia się wówczas, gdy w sytuacji nieobecności nauczyciela zajęcia z uczniami, zapewniając im niezbędną opiekę, musi poprowadzić inny nauczyciel, który zgodnie z planem nie prowadzi w tym czasie innych zajęć. Przydzielenie godzin doraźnych zastępstw ma na celu przede wszystkim zapewnienie opieki uczniom oraz normalnego trybu pracy szkoły. W tej sytuacji nie jest istotne, czy godziny będą realizowane przez nauczyciela, który posiada kwalifikacje do realizacji zajęć na danym zastępstwie. W takiej sytuacji nie ma również obowiązku realizacji podstawy programowej z danego przedmiotu. Podkreślić należy jeszcze raz, że sensem powołania godzin doraźnego zastępstwa jest spełnienie wymogu sprawowania przez szkołę funkcji opiekuńczej w stosunku do powierzonych jej uczniów. Oczywiście zastępstwa powinny być tak przydzielone przez dyrektora szkoły, aby zostały wykorzystane efektywnie, bowiem nauczyciel za taką godzinę otrzymuje wynagrodzenie. Za godziny doraźnych zastępstw, tak jak za godziny ponadwymiarowe, wynagrodzenie wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatków za warunki pracy. Tak więc, każda godzina doraźnego zastępstwa powinna być wynagradzana dodatkowo. 

Z zapisów Karty Nauczyciela nie wynika, aby wymagana była zgoda nauczyciela na przydzielenie mu godzin zastępstw doraźnych. Regulacja art. 35 ust. 2a wskazuje, że przez godzinę doraźnego zastępstwa rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, a zatem godzina ta jest przydzielona w ramach polecenia służbowego wydanego nauczycielowi przez dyrektora szkoły lub jego zastępcę. Samo przydzielenie zastępstwa nie musi następować w żadnej szczególnej formie. Przepisy Karty Nauczyciela i Kodeksu pracy nie nakazują wydania polecenia służbowego w pisemnej formie. Jeśli nic innego nie wynika ze statutu szkoły lub obowiązujących w niej regulaminów, wystarczające jest ustne poinformowanie o fakcie i terminie przydzielenia zastępstwa na lekcji za nieobecnego kolegę lub w formie zwyczajowo przyjętej w szkole (np. poprzez e-dziennik lub wywieszenie informacji na tablicy informacyjnej w pokoju nauczycielskim). Nie ulega jednak wątpliwości, że takie polecenie powinien nauczyciel otrzymać w terminie i w sposób umożliwiający mu należyte wywiązanie się z obowiązku poprowadzenia dodatkowych zajęć. 

Jeżeli jednak zaistnieje konieczność długotrwałego przydzielania godzin doraźnych zastępstw należy dołożyć wszelkich starań, aby zajęcia prowadzone były przez nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje, bowiem w tym wypadku powinno się przede wszystkim zadbać o interes uczniów. Wówczas dyrektor szkoły może rozważyć przydzielenie godzin zajęć nieobecnego nauczyciela jako godziny ponadwymiarowe innym nauczycielom lub zatrudnić na podstawie art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela innego nauczyciela na zastępstwo. Godziny ponadwymiarowe przydziela się wyłącznie nauczycielom posiadającym kwalifikacje do prowadzonych zajęć. W związku z tym realizacja podstawy programowej będzie odbywała się zgodnie z planem. Nauczyciel może być zobowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, jeżeli podyktowane jest to koniecznością realizacji programu nauczania lub zapewnienia opieki. Praca w godzinach ponadwymiarowych może być przydzielona nauczycielowi bez jego zgody w wymiarze nie wyższym niż 1/4 tygodniowego wymiaru zajęć, a za jego zgodą nie może przekraczać 1/2 tego wymiaru. 

Z praktyki szkolnej wynika, że w szkołach mają miejsce również tzw. „zastępstwa koleżeńskie” za nieobecnego nauczyciela, które polegają na wzajemnym, nieodpłatnym zastępowaniu się umawiających się nauczycieli. Aktualnie obowiązujące przepisy prawa, o których była wyżej mowa, nie regulują w żaden sposób powyższych kwestii. Jeśli zatem w szkole funkcjonuje taka praktyka, to całkowita odpowiedzialność za takie działania spada na barki dyrektora i poszczególnych nauczycieli. 

Wracając jednak do kwestii zastępstw doraźnych, to należy również zauważyć, że przepisy prawa nie nakładają na dyrektora szkoły obowiązku opracowania regulaminu przydzielania doraźnych zastępstw nauczycielom. W myśl zapisów art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu m.in. szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. Powyższy regulamin podlega uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli. Gdyby w tym regulaminie organ prowadzący nałożył na dyrektorów szkół obwiązek opracowania regulaminu przydzielania godzin doraźnych zastępstw, to wtedy taki regulamin należałoby opracować. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 2215).

Bożena Browarczyk

14-01-2020

Minister Edukacji Narodowej przygotował projekt nowelizacji rozporządzenia z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, który wprowadza podstawę programową dla przedmiotu: Język łaciński i kultura antyczna - w zakresie podstawowym.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół rozszerzyło katalog przedmiotów do wyboru w klasie pierwszej dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum. Tym samym od roku szkolengo 2020/2021 uczniowie klasy I ww. szkół będą realizowali jeden z czterech przedmiotów (dotychczas - z trzech): filozofia, plastyka, muzyka orazjęzyk łaciński i kultura antyczna. Do dyrektorów szkół będzie należała decyzja odnośnie wyboru przedmiotu. Na jego realizację w ramowych planach nauczania przewidziano 1 godzinę tygodniowo.

W projekcie ujęte zostały cele kształcenia – wymagania ogólne oraz treści nauczania – wymagania szczegółowe dla języka łacińskiego i kultury antycznej w zakresie podstawowym, a także opisane zostały warunki i sposoby realizacji podstawy programowej tegoż przedmiotu. 

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu: "Celem proponowanej podstawy programowej jest wyposażenie uczniów w narzędzia do czytania pod kierunkiem nauczyciela prostych tekstów łacińskich. Celem zajęć jest również pokazanie uczniom oddziaływania języka łacińskiego oraz kultury grecko-rzymskiego antyku na języki i kulturę europejską wieków późniejszych. Podstawa programowa ma przede wszystkim dać nauczycielom szansę wykształcenia wśród uczniów przekonania z jednej strony o doniosłości, z drugiej – o atrakcyjności tych humanistycznych zagadnień. (...)

Proponowana  podstawa programowa zaleca kształcenie przede wszystkim umiejętności, a nie przekazywanie wiedzy deklaratywnej o języku i jego strukturze gramatycznej. Uczniowie mają zdobyć zdolność rozpoznawania i rozumienia wybranych, podstawowych form ekspresji językowej, nie zaś umiejętność odmieniania przez przypadki czy omawiania składni łacińskiej.)

Projekt:

• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniający rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia

10-02-2020

O kompetencjach kluczowych słyszał już niemal każdy, szczególnie w roku szkolnym (2018/2019), w którym ich rozwijanie w szkołach podlegało monitorowaniu w ramach nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty. Wiemy więc, że ich definicje zostały sformułowane po raz pierwszy w 2006 roku w formie zalecenia Parlamentu Europejskiego, a następnie – w 2018 r. – zmodyfikowane. Mamy świadomość, że kompetencje kluczowe to połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji, zaś ich rozwijanie służy integracji społecznej, wspiera aktywne postawy obywatelskie, a także – ułatwia odnalezienie się na rynku pracy. Rozumiemy też, że proces kształtowania i rozwijania kompetencji kluczowych trwa przez całe życie i nigdy się nie kończy. Bez względu na wiek, status ekonomiczny, wykształcenie, etap edukacji czy wykonywany zawód każdy z nas może i powinien doskonalić swoją sprawność wykorzystywania posiadanych kompetencji. Jest to niezbędne, aby ułatwić obywatelom Europy dostosowanie się do następujących w bardzo szybkim tempie zmian gospodarczych i społecznych. Dlatego tak ważne jest to, aby kompetencje kluczowe obecne były w nauczaniu szkolnym.

Obowiązująca w szkołach podstawowych podstawa programowa już w swej preambule – a więc na poziomie imponderabiliów – wskazuje na konieczność rozwijania wśród uczniów umiejętności bazujących na kompetencjach kluczowych, takich jak:

• komunikowanie się w języku polskim oraz w językach obcych,
• myślenie matematyczne,
• wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym,
• poszukiwanie, porządkowanie,
• krytyczna analiza oraz wykorzystywanie informacji z różnych źródeł, kreatywne rozwiązywanie problemów,
• świadome wykorzystywanie narzędzi TIK,
• praca w zespole,
• społeczna aktywność.

Podobnie, w przypadku podstaw programowych dla szkół ponadpodstawowych przyjęta koncepcja kształcenia obliguje szkoły do położenia większego niż dotychczas nacisku na kształcenie kompetencji kluczowych.

Warto więc zadać sobie pytanie o to, jak to robić. Co powinna zrobić szkoła, dyrektor, nauczyciele, aby rozwijanie kompetencji kluczowych nie było pustym hasłem, lecz szkolną codziennością?

Istotą kompetencji kluczowych jest ich interdyscyplinarność, wzajemne przenikanie się, taka sama waga każdej z nich dla osobistego rozwoju jednostki. Możemy je rozwijać w ramach wszelkich dostępnych zajęć edukacyjnych. Aby robić to w sposób przemyślany i celowy, musimy mieć świadomość, że kształtujemy je nie poprzez to czego uczymy, ale jak uczymy. To właśnie dobór odpowiednich, aktywizujących uczniów metod dydaktycznych sprawia, że uczniowie poszukują, myślą, są kreatywni, zaangażowani i aktywni. Co więcej, pracując takimi metodami, uczą się współpracy, odpowiedzialności i samodzielności. Mamy więc tutaj do czynienia z pewną zaskakującą zależnością. Im bardziej nauczyciel odchodzi od typowej dla siebie roli osoby przekazującej uczniom posiadaną wiedzę i umiejętności, stając ich przewodnikiem, doradcą, obserwatorem, kimś, kto towarzyszy swym podopiecznym w procesie samodzielnego rozwiązywania stawianych przed nimi problemów, tym bardziej rozwija te umiejętności i postawy, które nazywamy kompetencjami kluczowymi lub też przyszłości.

Na koniec przypomnę nowe charakterystyki kompetencji kluczowych przyjęte w maju 2018 r. zaleceniem Rady Unii Europejskiej:

1. Porozumiewanie się w języku ojczystym zastąpiono kompetencjami w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
2. Porozumiewanie się w językach obcych określono jako kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
3. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne nazwano kompetencjami matematycznymi oraz kompetencjami w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,poszerzając w ten sposób ich opis.
4. Kompetencje informatyczne przekształcono w kompetencje cyfrowe.
5. Umiejętność uczenia się poszerzono o aspekty osobiste i społeczne, określając tę kompetencję jako kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
6. Kompetencje społeczne i obywatelskie stały się (wyłącznie) kompetencjami obywatelskimi.
7. Inicjatywność i przedsiębiorczość nazwano kompetencją w zakresie przedsiębiorczości,
8. Świadomość i ekspresję kulturalną określono jako kompetencję w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Więcej informacji na temat kompetencji kluczowych znajdą Państwo w naszych e-szkolenich: Kompetencje kluczowe w praktyce szkolnej oraz Jak kształtować kompetencje kluczowe u uczniów?

Podstawa prawna:

Zalecenie Rady z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Tekst mający znaczenie dla EOG) (2018/C 189/01)

Magdalena Bogusławska

02-05-2019

23 stycznia 2023 r. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Znalazły się w niej rozwiązania, jak i zmiany przepisów dotyczące kształcenia dzieci z Ukrainy.

Możliwość skreślenia dziecka z Ukrainy z listy uczniów

Obecnie przepisy nie dawały dyrektorowi przedszkola, szkoły lub placówki możliwości skreślenia z listy uczniów dziecka albo ucznia, będących obywatelami Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po dniu 24 lutego 2022 r., w przypadku gdy przestali oni uczęszczać na zajęcia z powodu zmiany miejsca zamieszkania, a jednocześnie rodzice tego ucznia albo dziecka nie poinformowali o zmianie miejsca zamieszkania.

Dodano art. 55c, który umożliwia dyrektorowi skreślenie z listy uczniów dziecka albo ucznia, będących obywatelami Ukrainy, jeżeli spełnione będą łącznie dwa warunki:

1. dziecko albo uczeń nie zamieszkuje już na obszarze gminy, w której jest położone przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego, szkoła lub placówka, oraz
2. dziecko albo uczeń przestało uczęszczać na zajęcia w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce; w tym przypadku chodzi o nieusprawiedliwioną nieobecność dziecka albo ucznia w okresie dwóch miesięcy na co najmniej 50% dni zajęć w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce.

Więcej nauczycieli przebywających na świadczeniu kompensacyjnym może podjąć pracę nie tracąc prawa do tego świadczenia

Źródło:

• Ustawa z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz.___)
  

25-01-2023

MEiN przygotowało zestawienie dostępnych materiałów edukacyjnych, z których można korzystać w pracy z uczniami przyjmowanymi do polskich szkół w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie.

Szkoła podstawowa

Uczniom, którzy znają język polski, w pierwszej kolejności można udostępnić niewykorzystane egzemplarze podręczników, materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych do poszczególnych klas zakupionych ze środków dotacji celowej w poprzednich latach. Możliwy jest również zakup dodatkowych kompletów podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla tej grupy uczniów w trybie przewidzianym w art. 57 ust. 5 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. 

Zintegrowana Platforma Edukacyjna (ZPE) zapewnia każdemu otwarty i bezpłatny dostęp do licznych i różnorodnych materiałów edukacyjnych. Nauczyciele i uczniowie szkoły podstawowej znajdą tutaj ponad 11 tys. e-materiałów do nauczania i uczenia się wszystkich przedmiotów:

• Edukacja wczesnoszkolna  
• Biologia (1040) 
• Chemia (488) 
• Edukacja dla bezpieczeństwa (124)  
• Etyka (116)  
• Fizyka (601)  
• Geografia (1262) 
• Historia (866) 
• Informatyka (1229)  
• Język mniejszości narodowej lub etnicznej (3) 
• Język obcy nowożytny (244) 
• Język polski (2115) 
• Matematyka (1201)
• Muzyka (440) 
• Plastyka (310) 
• Przyroda (649) 
• Technika (92)  
• Wiedza o społeczeństwie (421) 
• Wychowanie fizyczne (146)  

Nauczyciele i uczniowie mogą:

• korzystać z materiałów, w tym w sposób interaktywny, na platformie www.zpe.gov.pl
• korzystać z zasobów ZPE przez aplikacje na smartfony, również bez konieczności stałego dostępu do internetu,
• zapisywać materiały na dysku, 
• drukować.  

Edukacja wczesnoszkolna 
https://zpe.gov.pl/ksztalcenie-ogolne/szkola-podstawowa" style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 0px; font-family: inherit; font-size: inherit; font-style: inherit; font-variant-caps: inherit; font-weight: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; text-decoration: underline; color: rgb(0, 82, 165);">Kształcenie ogólne 

Dla uczniów, którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do nauki szkolnej, na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej uruchomiona została dodatkowa zakładka pn. Oddziały przygotowawcze, w której znajdują się materiały oraz linki do bezpłatnych podręczników i materiałów edukacyjnych przeznaczonych do nauczania języka polskiego jako obcego dzieci i młodzieży oraz inne materiały informacyjne. 

Szkoły ponadpodstawowe

Uczniowie, którzy znają język polski, na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej mają dostęp do ponad 15 tys. e-materiałów do nauczania i uczenia się wszystkich przedmiotów:

• Biologia (1602)  
• Biologia BS I (1) 
• Chemia (1733) 
• Edukacja dla bezpieczeństwa (165)  
• Etyka (34)  
• Etyka BS II (1) 
• Filozofia (866)  
• Fizyka (1278) 
• Geografia (1674)  
• Historia (1420) 
• Historia BS I (1)  
• Historia muzyki (402)  
• Historia sztuki (309) 
• Informatyka (874)  
• Język łaciński i kultura antyczna (312)  
• Język mniejszości narodowej lub etnicznej (7) 
• Język obcy nowożytny (556)  
• Język polski (2346)  
• Matematyka (2045)  
• Matematyka BS I (1)
• Muzyka (3)
• Plastyka (13) 
• Podstawy przedsiębiorczości (200)
• Wiedza o społeczeństwie (1082)  
• Wychowanie do życia w rodzinie (11) 
• Wychowanie fizyczne (49) 

Szczegóły 

Uczniowie, którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do nauki szkolnej, na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej w zakładce pn. Oddziały przygotowawcze znajdą materiały oraz linki do bezpłatnych podręczników i materiałów edukacyjnych przeznaczonych do uczenia się języka polskiego jako obcego. 

Ponadto 2261 dostępnych na platformie e-materiałów to abstrakty lekcji w języku angielskim (krótkie streszczenia lekcji przedmiotowych do  matematyki, informatyki, geografii, fizyki, chemii, biologii, przyrody, historii, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie).

Materiały na ZPE można czytać z użyciem translatorów Google i Microsoftu.

Źródło: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/materialy-edukacyjne-do-wykorzystania-w-pracy-z-uczniami-z-ukrainy

08-03-2022