Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministerstwa Edukacji i Nauki z prośbą o wyjaśnienie dotyczące możliwości realizacji obowiązku szkolnego poza szkoła ucznia mieszkającego na stałe za granicą.

Zgodnie z informacjami uzyskanymi od MEiN, dyrektor szkoły nie może wyrazić zgody na edukację domową dziecka mieszkającego za granicą, jeśli nie było ono przyjęte wcześniej do tej placówki. Możliwość edukacji domowej dotyczy tylko uczniów konkretnej szkoły.

Odpowiedź Tomasza Rzymkowskiego, sekretarza stanu w MEiN

Zgodnie z przepisami art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 z późn. zm.), „na wniosek rodziców dyrektor odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej, do której dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4, poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym w szkole podstawowej lub inną formą wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą”. 

Z tego przepisu wynika, że zgoda dyrektora szkoły na realizację ww. obowiązków poza szkołą może być wydana wyłącznie w odniesieniu do ucznia tej szkoły.

Odnosząc się do zapytania dyrektor Szkoły Podstawowej w Bziance, która pytała o „uczniów – polskich obywateli tymczasowo przebywających za granicą, których rodzice wnioskowali o realizację obowiązku szkolnego poza szkołą”, należy zauważyć, że ww. osoby mieszkające za granicą, nie mogły uczęszczać na zajęcia prowadzone w szkole działającej stacjonarnie na terenie Polski, skoro ich miejsce zamieszkania było za granicą. Osoby nie mogły być zatem uczniami tej szkoły.

W lutym br. została udzielona odpowiedź, informująca iż zgodnie z przepisami art. 37 ww. ustawy, dyrektor szkoły może wydać zgodę na realizację ww. obowiązków poza szkołą wyłącznie w odniesieniu do uczniów szkoły. Przepisy nie zawierają odrębnych regulacji dotyczących spełniania ww. obowiązków poza szkołą przez osoby przebywające za granicą. W związku z tym, dyrektorzy szkół nie mają możliwości wykazania ww. uczniów w Systemie Informacji Oświatowej.

Zmiany przepisów ustawy – Prawo oświatowe, które weszły w życie z dniem 1 lipca 2021 r., uchyliły obowiązek dołączania do wniosku o zezwolenie na realizację obowiązku szkolnego poza szkołą, opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz zniosły warunek składania wniosku do dyrektora szkoły (do której dziecko uczęszcza), na terenie województwa, w którym mieszka dziecko. Brak ograniczenia do terenu województwa oznacza, że dziecko z danego województwa może zostać przyjęte do szkoły również w innym województwie, a następnie rodzice ucznia mogą wystąpić do dyrektora tej szkoły o zezwolenie na realizację danego obowiązku poza szkołą.

Ponadto, pragnę poinformować, że zgodnie z przepisami w sprawie organizacji kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, osoby objęte obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki przebywające za granicą mogą kontynuować naukę w polskim systemie oświaty w publicznej szkole podstawowej i publicznym liceum działającymi w ramach Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Nauka prowadzona jest formie kształcenia na odległość, a klasyfikacja i promocja odbywają się na podstawie ocen bieżących – uczniowie nie muszą zdawać corocznie egzaminów klasyfikacyjnych. Nauka w szkole jest nieodpłatna i prowadzona na podstawie programów nauczania zgodnych z podstawami programowymi dla szkoły podstawowej i liceum.

Źródło: rpo.gov.pl 

16-07-2022