Kategoria zagadnienia/tematyka

Indywidualny program nauki (IPN)

Indywidualny tok nauki (ITN)

Podstawa prawna 

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz. U. z 2017 r. poz. 1569).

Charakterystyka formy

IPN umożliwia rozwijanie wiedzy ucznia w określonych obszarach, w których wykazuje on szczególne - wyższe od przeciętnych - predyspozycje do nauki, ale realizowany jest w czasie zajęć edukacyjnych w szkole.

ITN to forma realizacji obowiązku szkolnego lub nauki, której celem jest przede wszystkim umożliwienie uczniom szczególnie uzdolnionym przyspieszonego ukończenia poszczególnych etapów kształcenia.

Organizacja kształcenia

Uczeń kształci się w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w tygodniowym rozkładzie zajęć dla danej klasy, według programu dostosowanego do jego uzdolnień, zainteresowań i możliwości edukacyjnych.

Uczeń kształci się według systemu innego niż udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w tygodniowym rozkładzie zajęć dla danej klasy.

Program może uwzględniać także zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne, ale nie są one wymagane.

Uczeń realizujący ITN może uczęszczać na wybrane zajęcia edukacyjne do danej klasy lub do klasy programowo wyższej, w swojej lub innej szkole, na wybrane zajęcia edukacyjne w szkole wyższego stopnia, albo realizować program w całości lub w części we własnym zakresie.

IPN i ITN mogą być realizowany na każdym etapie edukacyjnym i w każdym typie szkoły.

Procedura:

Kto występuje?

Z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki mogą wystąpić:

1. uczeń, z tym że uczeń niepełnoletni za zgodą rodziców,
2. rodzice niepełnoletniego ucznia,
3. wychowawca klasy lub nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne, których dotyczy wniosek – za zgodą rodziców albo pełnoletniego ucznia.

Gdzie się składa wniosek?

Wniosek składa się do dyrektora szkoły za pośrednictwem wychowawcy klasy.

Jakie powinien zawierać elementy?

Wychowawca klasy dołącza do wniosku opinię o predyspozycjach, możliwościach i oczekiwaniach ucznia. Opinia powinna także zawierać informację o dotychczasowych osiągnięciach ucznia.

Nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne, których dotyczy wniosek o udzielenie zezwolenia na IPN, opracowuje indywidualny program nauki lub akceptuje indywidualny program nauki opracowany poza szkołą, który uczeń ma realizować pod jego kierunkiem.

Jakie są zadania dyrektora 

Dyrektor szkoły, po otrzymaniu wniosku i indywidualnego programu nauki, zasięga opinii rady pedagogicznej oraz opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

W przypadku zezwolenia na ITN, umożliwiający realizację w ciągu jednego roku szkolnego programu nauczania z zakresu więcej niż dwóch klas, wymaga się także opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą.

Dyrektor szkoły, po udzieleniu zezwolenia na IPN i ITN, wyznacza uczniowi nauczyciela – opiekuna i ustala zakres jego obowiązków

Jakie muszą być spełnione warunki wydania zezwolenia?

Zezwolenie na IPN lub ITN nauki może być udzielone po upływie co najmniej jednego roku nauki, a w uzasadnionych przypadkach - po śródrocznej klasyfikacji ucznia.

Dyrektor szkoły zezwala na IPN lub ITN w przypadku pozytywnej opinii rady pedagogicznej i pozytywnej opinii publicznej poradni psychologiczno –pedagogicznej.

Wymagana jest pozytywna opinia organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą w sytuacji opisanej powyżej.

Na jaki okres wydaje się zezwolenie?

Zezwolenia udziela się na czas określony (rozporządzenie nie wskazuje minimalnego okresu jego trwania, co ma umożliwić bardziej elastyczne podejście do planowania pracy z uczniem zdolnym realizującym IPN lub ITN).

Program nauczania/wymagania edukacyjne

Nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne w szkole i pod kierunkiem którego uczeń będzie realizował IPN, tworzy program dla ucznia, lub akceptuje program opracowany poza szkołą. Program jest dostosowany do uzdolnień, zainteresowań i możliwości edukacyjnych ucznia.

Program ITN może być jednym z programów nauczania objętych szkolnym zestawem programów nauczania funkcjonujących w danej szkole i zatwierdzonych przez dyrektora szkoły. Program ITN może być także indywidualnym programem nauki utworzonym przez nauczyciela prowadzącego, czy opracowanym przy udziale i pomocy innych nauczycieli, w tym nauczyciela ze szkoły wyższego stopnia, doradcy metodycznego, psychologa, pedagoga oraz nawet samego ucznia. Program ITN może być również opracowany poza szkołą.

ITN może odbywać się według programu nauczania, który jest obowiązujący w danej szkole lub IPN przygotowanego dla danego ucznia. W związku z powyższym, obydwie formy kształcenia mogą być realizowane łącznie lub oddzielnie.

Opracowany i realizowany IPN dla danego ucznia nie może obniżyć wymagań edukacyjnych wynikających ze szkolnego zestawu programów nauczania ustalonego dla danej klasy.

Jeżeli uczeń o wybitnych uzdolnieniach jednokierunkowych nie może sprostać wymaganiom z zajęć edukacyjnych innych niż te wybrane w IPN lub ITN nauczyciel prowadzący zajęcia może - na wniosek wychowawcy lub innego nauczyciela uczącego ucznia, w tym nauczyciela opiekuna ucznia - dostosować wymagania edukacyjne z tych zajęć do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia, z zachowaniem wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej.

Ocenianie, klasyfikowanie, promowanie

Ocenianie, klasyfikacja oraz promocja ucznia, który otrzymał zezwolenie na realizację IPN odbywa się na warunkach i w sposób określony w przepisach rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych oraz na zasadach wynikających z niego, a zapisanych w wewnątrzszkolnym systemie oceniania danej szkoły, tj. na tych samych zasadach co innych uczniów w danej szkole.

Ocenianie oraz promocja ucznia, który otrzymał zezwolenie na realizację ITN odbywa się na warunkach i w sposób określony w przepisach rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych.

Natomiast wyjątek stanowi jego klasyfikacja śródroczna i roczna, która odbywa się na podstawie egzaminu klasyfikacyjnego - z zajęć edukacyjnych, które realizuje w ramach ITN.

Uczeń może realizować w ciągu 1 roku szkolnego program nauczania z zakresu dwóch klas lub więcej oraz może być klasyfikowany i promowany w czasie całego roku szkolnego.

Świadectwa/arkusze

W arkuszu ocen ucznia oraz na świadectwach promocyjnych lub ukończenia szkoły zamieszcza się adnotację o udzieleniu zezwolenia na IPN lub ITN.

Jak powinien brzmieć wpis?

Przepisy prawa nie regulują w jakiej powinno to być formie. 

W części świadectwa lub arkusza zatytułowanych „Indywidualny program lub tok nauki” można wpisać np., „uczeń realizował indywidualny program nauki w zakresie jednego, kilku (tu wymienić jakie) lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, na podstawie zezwolenie dyrektora szkoły nr . . . z dnia …”.

Przepisy prawa nie regulują w jakiej powinno to być formie. 

W części świadectwa lub arkusza zatytułowanych „Indywidualny program lub tok nauki” można wpisać np., „uczeń realizował indywidualny tok nauki na podstawie zezwolenie dyrektora szkoły nr . . . z dnia . . .”.

Zmiana szkoły

W przypadku przejścia ucznia do innej szkoły, może on kontynuować IPN lub ITN po uzyskaniu zezwolenia dyrektora szkoły, do której został przyjęty.