„Jestem nauczycielem stażystą. 31 maja zakończyłam staż, 1 czerwca oddałam sprawozdanie z odbycia stażu na stopień nauczyciela kontraktowego. Moja umowa kończy się 30 czerwca. Dyrektor chce przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną dopiero w sierpniu. Czy jeśli nie będę pracownikiem może taką rozmowę przeprowadzić? Czy jeśli złożę wniosek o wszczęcie postępowania będąc jeszcze pracownikiem to postępowanie się odbędzie?” 

Powyższe wątpliwości są zasadne i wynikają wprost z obowiązujących przepisów prawnych.

Obecnie awans zawodowy nauczycieli regulują: ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215) oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2018 r. poz. 1574), ze zmianami z  23 sierpnia 2019 roku (Dz. U. z 2019 r., poz. 1650). W niektórych przypadkach istotne są też przepisy przejściowe znajdujące się w Ustawie z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych  oraz w ustawie z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw.

Warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego jest spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela oraz  w przypadku nauczyciela stażysty – uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po przeprowadzonej rozmowie (zgodnie z Art. 9b. 1 KN).

Przepisy ustawy Karta Nauczyciela mają zastosowanie do nauczycieli zatrudnionych w jednostkach wymienionych w art. 1 tej ustawy.  W opisanej na wstępie sytuacji postępowanie kwalifikacyjne i nadanie stopnia awansu w lipcu czy w sierpniu będzie dotyczyło osoby, która nie będzie już zatrudniona na stanowisku nauczyciela.

Postępowanie kwalifikacyjne w lipcu czy w sierpniu jest uzasadnione jeżeli nauczyciel został zatrudniony od 1 września do 31 sierpnia,  czyli na rok szkolny. Wówczas taki okres zatrudnienia jest zgodny z zapisami art. 10 ust.2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215) i jest wystarczający na odbycie stażu, realizację postępowania kwalifikacyjnego i nadanie stopnia awansu.

Art. 10.

2. Z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, z zastrzeżeniem ust. 3, i rozpoczynającą pracę w szkole stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego, z zastrzeżeniem ust. 7. W przypadkach, o których mowa w art. 9c ust. 5f i art. 9g ust. 8, w razie ustalenia dodatkowego stażu, z nauczycielem stażystą nawiązuje się stosunek pracy na czas określony na kolejny jeden rok szkolny.

Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na czas określony, krótszy niż jeden rok szkolny, nawiązywanej na podstawie art. 10 ust. 7 KN jest wyjątkiem uwarunkowanym wystąpieniem jednej z dwóch przesłanek, tj. zastępstwa nieobecnego nauczyciela lub zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania. 

Art. 10.

7. W przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym lub z nauczycielami, o których mowa w ust. 5, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.

Prawdopodobnie w analizowanym przypadku wystąpiła taka  wyjątkowa podstawa zatrudnienia. Ukończenie stażu a nawet złożenie wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela kontraktowego nie stanowi przesłanki wydłużenia umowy o pracę na czas określony - takiego skutku nie przewidują  obowiązujące przepisy Katy Nauczyciela.

Pomimo, że nauczyciel znajduje się w mało komfortowej sytuacji - zatrudniony tylko do 30 czerwca to istnieje możliwość awansu zawodowego pod warunkiem braku przeszkód obiektywnych i dobrej woli stron, w tym niestosowania terminów ostatecznych. Dobry przykład dał sam nauczyciele składając sprawozdanie już 1 czerwca.

Dla przypomnienia obowiązujące w tym zakresie terminy (maksymalne):

• 7 dni od dnia zakończenia stażu - Złożenie sprawozdania z realizacji stażu;  
• 7 dni od dnia zakończenia stażu - Projekt oceny dorobkuzawodowego nauczyciela za okres stażu składany przez opiekuna; 
• 21 dni od dnia złożenia sprawozdania z realizacji stażu - Ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu;
• W roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu - Złożenie wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego  przez nauczyciela stażystę. Tu nauczyciel powinien złożyć wniosek niezwłocznie po otrzymaniu oceny dorobku zawodowego;
• Na co najmniej 7 dni przed posiedzeniem komisji - Powiadomienie nauczyciela o terminie i miejscu posiedzenia komisji kwalifikacyjnej.

Pozostaje jeszcze jeden ważny termin zależny już tylko od dyrektora: do 31 sierpnia - Termin wydania decyzji o nadaniu lub odmowie nadania stopnia awansu zawodowego nauczycielowi - jeżeli wniosek złożony do 30 czerwca. Tu, jeżeli decyzja zostanie wydana do 30 czerwca to cel zostanie zrealizowany pomimo bardzo napiętego harmonogramu.

Należy zaznaczyć, że powyższe wyjaśnienia mają charakter opinii i nie stanowią wiążącej wykładni prawa. 

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela  art. 1, art. 9b ust. 3, art. 9c ust. 5a-5c, art. 9d ust.7, art. 10 ust. 2 i ust. 7

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli  - §4 ust.5, §5 ust. 2, §11 ust.3

Jadwiga Osińska

22-06-2020