Decyzja o rozpoznaniu choroby zawodowej jest dla pracownika podstawą do zgłoszenia roszczenia o świadczenia z tytułu chorób zawodowych. Wiąże się jednak z koniecznością rozwiązania stosunku pracy - jeżeli nie ma możliwości przeniesienia takiego pracownika do innej, odpowiedniej pracy, tj. odpowiadającej kwalifikacjom pracownika i nienarażającej go na czynniki szkodliwe.
Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał ostateczne orzeczenie o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy (art. 23 KN).
Nauczycielowi przysługuje odprawa (zgodnie z art. 28 KN), w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia za każdy rok pracy na stanowisku nauczyciela, nieprzekraczająca jednak sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
Z tytułu choroby zawodowej, zgodnie z art. 6. ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu chorób zawodowych, przysługują takie same świadczenia jak z tytułu wypadku przy pracy:
- „zasiłek chorobowy” – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową;
- „świadczenie rehabilitacyjne” – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;
- „zasiłek wyrównawczy” – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; „jednorazowe odszkodowanie” – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- „jednorazowe odszkodowanie” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
- „renta z tytułu niezdolności do pracy” – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek choroby zawodowej;
- „renta szkoleniowa” – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną chorobą zawodową;
- „renta rodzinna” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu choroby zawodowej;
- „dodatek do renty rodzinnej” – dla sieroty zupełnej;
- dodatek pielęgnacyjny;
- pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.
W ustawie określone również: warunki nabywania prawa do tych świadczeń; zasady i tryb przyznawania świadczeń, ustalania ich wysokości oraz zasady ich wypłaty; zasady różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków.
Osoba niezdolna do pracy z powodu choroby zawodowej może uzyskać prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy związanej z chorobą zawodową z ubezpieczenia wypadkowego. Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz do emerytury wypłaca się, zależnie od jej wyboru:
- przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury albo
- emeryturę powiększoną o połowę renty.
Warto pamiętać, że podejrzenie i/lub rozpoznanie choroby zawodowej u nauczyciela nakłada na dyrektora szkoły liczne obowiązki, które zostały unormowane w artykułach 230, 231, 235 i 236 Kodeksu pracy. Dotyczą one, m.in., przeniesienia pracownika do innej pracy, zawiadomienia odpowiednich organów, działań prewencyjnych, realizacji zaleceń lekarskich, prowadzenia rejestru chorób zawodowych.
Definicja i rozpoznanie choroby zawodowej w artykule:
Choroby zawodowe nauczycieli – definicja, wykaz i rozpoznanie
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz. U. 2019, poz. 1205)
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. 2019, poz. 1040) – artykuły: 230, 231, 235, 236
- Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 967, 2245, z 2019 r. poz. 730, 1287) – art. 23, art. 28.
Jadwiga Osińska
09-09-2019