Zobacz inne artykuły:
zdjecie_aktualnosci
E-doręczenia w jednostkach oświatowych – od 1 stycznia 2025 r.
zdjecie_aktualnosci
Kontrola planowa realizacji zadań z zakresu doradztwa zawodowego w szkołach podstawowych – jak się do niej przygotować?
zdjecie_aktualnosci
Informacja MEN ws. realizacji programu Podróże z Klasą na terenach dotkniętych powodzią


Jakie akty szkolne uzgadniać ze związkami zawodowymi?
zdjecie_aktualnosci

 

Przepisy Karty Nauczyciela i Kodeksu pracy nakładają na dyrektora obowiązek konsultowania lub uzgadniania niektórych decyzji z działającymi w szkole związkami zawodowymi. Zakres uprawnień zakładowej organizacji związkowej względem pracodawcy wyznaczają przepisy. Tego zakresu organizacja związkowa nie może przekroczyć.

W sprawach dotyczących zbiorowych praw i interesów pracowników obowiązek współdziałania dotyczy różnych obszarów pracy szkoły.

 

Obszar współpracy

Forma współdziałania

Szczegóły współpracy

Tworzenie lub zmiana regulaminu pracy 

Uzgodnienie regulaminu 

Regulamin pracy ustala pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową (art. 1042 Kodeksu pracy). W razie nieuzgodnienia treści regulaminu pracy z zakładową organizacją związkową w ustalonym przez strony terminie, a także w przypadku gdy u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, regulamin pracy ustala pracodawca.

Jeżeli w szkole działa kilka zakładowych (międzyzakładowych) organizacji związkowych,  pracodawca przedstawia projekt regulaminu wynagradzania wszystkim zakładowym organizacjom związkowym. Jeżeli nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, decyzje w tych sprawach podejmuje dyrektor, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych (art. 30 ust. 6 ustawy o związkach zawodowych)

Tworzenie lub zmiana regulaminu wynagradzania pracowników niepedagogicznych

Uzgodnienie regulaminu 

Regulamin wynagradzania ustala sam pracodawca. Jeżeli jednak w szkole działa zakładowa (międzyzakładowa) organizacja związkowa to dyrektor  jest zobowiązany do uzgodnienia regulaminu z tymi organizacjami związkowymi (art. 772 § 4 Kodeksu pracy). Regulamin wynagradzania wydany przez pracodawcę bez wymaganego uzgodnienia z zakładową organizacją związkową bądź z zakładowymi organizacjami związkowymi nie ma mocy wiążącej i nie może wejść w życie (wyrok SN z 19 stycznia 2012 r., I PK 83/11). Regulamin wynagradzania może być wprowadzony samodzielną decyzją pracodawcy, jeżeli:

  • nie działają u niego związki zawodowe albo
  • funkcjonuje więcej niż jeden związek zawodowy i nie ustalą one w ciągu 30 dni wspólnego stanowiska w sprawie regulaminu (art. 30 ust. 6 ustawy o związkach zawodowych)

Tworzenie lub zmiana regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych 

Uzgodnienie regulaminu 

Ustalanie zasad wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w tym podział środków z tego funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności, ustala pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładową organizacją związkową (art. 27 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. W takim przypadku pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni powinni wybrać przedstawiciela, który uzgodni z dyrektorem treść regulaminu. Uzgodnienie może polegać na tym, że dyrektor przedstawi pracownikowi treść projektu regulaminu. Po jego zaakceptowaniu dyrektor powinien podpisać regulamin ZFŚS i poinformować o tym fakcie pracowników. Na regulaminie nie musi, ale może znaleźć się podpis osoby, która reprezentowała w uzgodnieniach pracowników szkoły, co potwierdza dokonanie niezbędnych uzgodnień.

Ustalanie planu urlopów

Zgoda organizacji związkowej na nieustalanie planu urlopu

Nauczyciele zatrudnieni w szkołach nieferyjnych, dyrektorzy, wicedyrektorzy i inne osoby na stanowiskach kierowniczych w szkołach feryjnych mają prawo do 35 dni roboczych urlopu w roku, w czasie określonym w planie urlopów. Zasada o przygotowywaniu planu urlopów odnosi się także do pozostałych pracowników niepedagogicznych (w placówce feryjnej i nieferyjnej). Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Pracodawca może być jednak zwolniony z ustalania planu urlopów, jeśli zakładowa organizacja związkowa wyrazi na to zgodę (art. 163 § 11 Kodeksu pracy).

Tworzenie lub zmiana arkusza organizacji jednostki

Opinia

Arkusz powinien zostać zaopiniowany przez organizacje związkowe (zakładowe, międzyzakładowe)  będących jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych wchodzących w skład organizacji związkowych reprezentatywnych zrzeszających nauczycieli (art. 110 ustawy – Prawo oświatowe).  Organizacje opiniują arkusz w ciągu 10 dni roboczych, dotychczas było to 10 dni kalendarzowych. Opinie nie mają charakteru wiążącego, a więc dyrektor i organ prowadzący nie muszą się do niej zastosować. Za reprezentatywne organizacje związkowe uznaje się ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje), które spełniają łącznie następujące kryteria:

  • zrzeszają więcej niż 300 000 członków będących pracownikami;
  • działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej.

Aktualnie działają trzy reprezentatywne centrale związkowe: 

  • Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (należy do niego Związek Nauczycielstwa Polskiego), 
  • Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność",
  • Forum Związków zawodowych.

Do tych organizacji mogą należeć inne związki zawodowe na zasadzie zawieranych porozumień.

W takim wypadku organizacje te powinny pracodawcom przedstawić dokumenty potwierdzające prawo do zajmowania stanowiska w sprawie arkusza organizacyjnego – patrz przykład 9.

W praktyce pojawiały się opinie przedstawiane przez niektóre organy nadzoru pedagogicznego, z których wynikało, że arkusze organizacji powinny być opiniowane przez związki zawodowe działające na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego (niezależnie od tego, czy działają w konkretnej szkole). O tym, do jakich władz (struktur) konkretnego związku należy kierować arkusz, przesądzają zapisy statutu danego związku (dostępnego na stronie internetowej związku).

W ZNP strukturą organizacyjną, której przysługują uprawnienia międzyzakładowej organizacji związkowej, jest oddział – art. 18 ust. 1 Statutu ZNP.  Natomiast zgodnie z § 41 ust. 3 pkt 2 Statutu NSZZ Solidarność – zarząd regionu reprezentuje związek wobec pracodawców.

 

W tym miejscu zachęcamy do udziału w szkoleniach/webinariach Arkusz organizacyjny na rok szkolny 2021/2022, które odbęda się w dniach 18, 25 i 26 marca, a w czasie których omówimy jak wygląda szczegółowa procedura opracowania arkusza, a także na co trzeba zwrócić szczególną uwagę i co uwzględnić przygotowując arkusz.

 

Podstawa prawna:

  • art. 27, art. 30, art. 34 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 263),
  • art. 772 § 4, art. 1042, art. 163 § 11 ustawy z 26 czerwca 1976 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z  2020 r. poz. 1320),
  • art. 8 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1070),
  • art. 110 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.).

 

Dariusz Skrzyński

02-02-2021

 

ECRK s.c.
ul. Elektryczna 1/3 lok. 216
15-080, Białystok
Oddział Warszawa:
ul. Kabacki Dukt 18/7
 
Telefony

logo