Awans zawodowy na stopień nauczyciela dyplomowanego wg „NOWEJ ŚCIEŻKI”

Nauczyciele, którzy przed 1 września 2022 roku nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, będą ubiegali się o stopień nauczyciela dyplomowanego według nowych przepisów, tj. ustawy – Karta Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2022 r. oraz rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 września 2022 roku w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli.

Okres pracy wymagany do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego

Zgodnie z nowymi przepisami aby uzyskać stopień nauczyciela dyplomowanego nauczyciel musi przepracować w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego co najmniej 5 lat i 9 miesięcy lub w określonych przypadkach (wymiar skrócony) 4 lata i 9 miesięcy.

Krótszy wymagany okres pracy w okresie przejściowym

Rozwiązania przejściowe pozwalają na skrócenie okresu pracy wymaganego do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego. Nauczycielom, którzy stopień nauczyciela mianowanego uzyskali lub uzyskają według przepisów dotychczasowych i do 1 września 2022 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, okres pracy w szkole skraca się o: 2 lata jeżeli: odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w dotychczasowym wymiarze albo uzyskali przed dniem 1 września 2022 r. stopień nauczyciela mianowanego z mocy prawa, albo uzyskali stopień nauczyciela mianowanego, będąc nauczycielem urlopowanym lub zwolnionym z obowiązku świadczenia pracy, po upływie 5 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego; rok – jeżeli odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze skróconym .

Jeżeli nauczyciel mianowany nie rozpoczął stażu i dotychczas przepracował od uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego co najmniej 3 lata i 9 miesięcy (w wymiarze co najmniej ½ etatu zgodnie z kwalifikacjami) oraz posiada co najmniej bardzo dobrą ocenę pracy wystawioną w ostatnim roku pracy (obejmującą okres ostatnich trzech lat pracy) i spełnił wymagania określone w nowym rozporządzeniu w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, obowiązującym od 1 września 2022 r., może ubiegać się o nadanie stopnia nauczyciela dyplomowanego już w roku szkolnym 2022/2023.

Ocena pracy

Nauczyciel mianowany, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego, wostatnim (wymaganym) roku pracy występuje do dyrektora szkoły z wnioskiem o dokonanie oceny pracy. Ocena dokonywana jest za okres ostatnich 3 lat pracy i dotyczy stopnia realizacji obowiązków określonych w art. 6 i art. 42 ust. 2 ustawy Karta nauczyciela oraz w art. 5 ustawy – Prawo oświatowe w zakresie wszystkich obszarów działalności szkoły. Szczegółowe kryteria oceny pracy znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 sierpnia 2022 r. w sprawie oceny pracy nauczycieli. Obejmują 9 kryteriów obowiązkowych oraz 15 dodatkowych opisanych w § 2 ust. 2 i 4 Rozporządzenia. Dyrektor szkoły ustala (w punkach – zgodnie z § 3.2 Rozporządzenia o ocenie) poziom spełniania łącznie wszystkich obowiązkowych kryteriów oceny pracy oraz jednego dodatkowego kryterium oceny pracy wskazanego przez siebie i jednego dodatkowego kryterium oceny pracy wskazanego przez nauczyciela.

Dyrektor szkoły zasięga opinii rady rodziców. Rada rodziców przedstawia pisemną opinię w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie pracy nauczyciela. Nieprzedstawienie opinii przez radę rodziców nie wstrzymuje dokonywania oceny pracy. Dyrektor może także zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego. Natomiast na wniosek nauczyciela zasięga, a z własnej inicjatywy może zasięgnąć opinii właściwego doradcy metodycznego na temat pracy nauczyciela, a w przypadku braku takiej możliwości – opinii innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego.

Dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku.

Wymagania na stopień nauczyciela dyplomowanego

Zgodnie z § 7. 1. Rozporządzenia o awansie zawodowym zakres wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów, których spełnianie jest sprawdzane przez komisję kwalifikacyjną w postępowaniu kwalifikacyjnym na stopień nauczyciela dyplomowanego obejmuje:

doskonalenie warsztatu pracy, w tym w zakresie stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej, oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności w celu podnoszenia jakości pracy szkoły;
umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie: zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli odbywających przygotowanie do zawodu, lub zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli;
umiejętność wykorzystywania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych sprzyjających procesowi uczenia się;
realizowanie co najmniej jednego z następujących zadań:
wykonywanie zadań mentora, opiekuna praktyk pedagogicznych, społecznego kuratora sądowego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, konsultanta Centrum Edukacji Artystycznej, wolontariusza wykonującego świadczenia na rzecz stowarzyszenia lub innej organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły, instruktora harcerstwa lub innych zadań służących podniesieniu jakości pracy szkoły lub wykonywanych na rzecz dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi lub zagrożonych wykluczeniem społecznym,
opracowanie i wdrożenie innowacji lub działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, w tym podejmowanie działań w ramach realizowanego w szkole eksperymentu pedagogicznego,
opracowanie podręcznika lub autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub w formie innej zwartej publikacji,
prowadzenie cyklicznych zajęć szkoleniowych dla nauczycieli lub rodziców uczniów, o ile nie należą one do obowiązków nauczyciela, w tym z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość,
przeprowadzanie i analizowanie badań naukowych z zakresu oświaty, w szczególności związanych ze specyfiką i potrzebami szkoły, oraz wykorzystywanie wyników tych badań do podnoszenia jakości pracy szkoły.

Wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego

Postępowanie w sprawie nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego będzie prowadzone, tak jak dotychczas w trybie postępowania administracyjnego, stopień będzie nadawany w drodze decyzji administracyjnej przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Nauczyciel musi złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego – skierowany do organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego dołącza się (§ 5. 1 rozporządzenia o awansie):

kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe i kopię aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające: informację o wymiarze zatrudnienia nauczyciela i nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć, w wymaganym okresie pracy; informację o przyczynie skrócenia wymaganego okresu pracy w szkole (jeśli dotyczy);
kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
opis i analizę sposobu realizacji wymagań, o których mowa w § 7 ust. 1, wraz ze wskazaniem w szczególności uzyskanych efektów, podpisane przez nauczyciela czytelnym podpisem; dokument ma obejmować nie więcej niż 4 strony w formacie A4.

Nie zmieniły się terminy składania wniosków. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego do dnia 30 czerwca danego roku, organ sprawujący nadzór pedagogiczny wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku. Natomiast nauczycielom, którzy złożą wnioski do dnia 31 października danego roku, właściwy organ wydaje stosowną decyzję do dnia 31 grudnia danego roku.

Postępowanie kwalifikacyjne

Komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego powołuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny. W skład komisji wchodzą: przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, dyrektor szkoły, dwaj eksperci z listy ekspertów. W pracach komisji może brać również udział w charakterze obserwatora przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, na wniosek nauczyciela także przedstawiciel wskazanego we wniosku związku zawodowego. Przedstawiciela związku zawodowego wskazuje właściwy organ statutowy związku. (art. 9g. 3KN)

Komisja kwalifikacyjna (zgodnie z § 11.1 rozporządzenia o awansie)

zapoznaje się z oceną pracy nauczyciela oraz opisem i analizą sposobu realizacji wymagań, o których mowa w § 7 ust 1 rozp. o awansie;
przeprowadza rozmowę z nauczycielem, podczas której nauczyciel:
dokonuje prezentacji dorobku zawodowego,
odpowiada na pytania członków komisji kwalifikacyjnejdotyczące zrealizowanych zadań lub podjętych działań na rzecz oświaty oraz ich efektów w zakresie wymagań.

W trakcie rozmowy zapewnia się nauczycielowi dostęp do aktów prawnych.

Warunki nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego

Warunkiem nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego jest (art. 9b.1a. KN):

spełnienie wymagań kwalifikacyjnych,
przepracowanie w szkole wymaganego okresu,
posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego,
uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej

Nauczyciel, który nie uzyska akceptacji komisji kwalifikacyjnej, będzie mógł ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego po przepracowaniu w szkole co najmniej 9 miesięcy. W przypadku powtórnego nieuzyskania akceptacji komisji kwalifikacyjnej przed kolejnym ubieganiem się o uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej nauczyciel będzie obowiązany do przepracowania w szkole co najmniej 2 lat i 9 miesięcy. Tak stanowi art. 9g ust. 8 KN.

Polecamy nasze wcześniejsze artykuły z cyklu awans zawodowy wg „starej i nowej ścieżki”:

Podstawa prawna:

Jadwiga Osińska

23-04-2023