Pytanie:

Zwracam się z prośbą o wskazanie ostatecznego terminu ubiegania się o ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w związku z urlopem zdrowotnym za rok 2017. Od 1 września 2016 do 31 sierpnia urlop zdrowotny, 1 września 2017 rozwiązany stosunek pracy. 

Odpowiedź:

Urlop uzupełniający za urlop zdrowotny

Takie uprawnienie pojawiło się 1 stycznia 2018 r. wraz z nowelizacją treści art. 66 ust. 1 i wprowadzeniem nowego art. 66a Karty Nauczyciela.

Art. 66 

1. W razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub części w okresie ferii szkolnych z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu dla poratowania zdrowia, odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego - nauczycielowi przysługuje urlop w ciągu roku szkolnego, w wymiarze uzupełniającym do 8 tygodni.

Przepis ten dotyczy oczywiście nauczycieli zatrudnionych w szkołach feryjnych.

Z kolei, jeżeli nauczyciel szkoły nieferyjnej nie może rozpocząć urlopu wypoczynkowego w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności m.in. z powodu urlopu dla poratowania zdrowia, urlop wypoczynkowy ulega przesunięciu na termin późniejszy (art. 66a Karty Nauczyciela). Ta sama zasada dotyczy niemożności wykorzystania części urlopu wypoczynkowego.

Art.  66a.  

1. Jeżeli nauczyciel szkoły, o której mowa w art. 64 ust. 3, nie może rozpocząć urlopu wypoczynkowego w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu:

1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,

2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

3) powołania na ćwiczenia wojskowe lub na przeszkolenie wojskowe albo stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do 3 miesięcy,

4) urlopu macierzyńskiego,

5) urlopu dla poratowania zdrowia

- urlop wypoczynkowy ulega przesunięciu na termin późniejszy.

2. Część urlopu wypoczynkowego niewykorzystaną z powodu:

1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,

2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

3) odbywania ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego albo pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, przez czas do 3 miesięcy,

4) urlopu macierzyńskiego,

5) urlopu dla poratowania zdrowia

- udziela się w terminie późniejszym.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do dyrektora i wicedyrektora szkoły oraz nauczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczyciela, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze.

Sprawa z urlopem uzupełniającym jest prosta, jeżeli chodzi o urlopy udzielony po 1 stycznia 2018 r., kiedy to zmieniły się przepisy. A co z urlopami uzupełniającymi za urlopy sprzed 2018 roku? W tym przypadku decyzja należy do dyrektora, który na wniosek nauczyciela, korzystającego z urlopu zdrowotnego np. w 2017 roku podejmuje określoną decyzję – udziela lub odmawia urlopu uzupełniającego. Urlop musi być w naturze, nie można wypłacić ekwiwalentu. Ekwiwalent tylko jeżeli nauczyciel kończy zatrudnienie.

Na korzyść nauczycieli, czyli tych którzy korzystali z urlopu przed 2018 rokiem, ale jeszcze ich roszczenie o urlop uzupełniający się nie przedawniło,  jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 30 czerwca 2016 r. w sprawie przeciwko Szkole Podstawowej w Rzeplinie, C-178/15. Interpretacja przyjęta przez Trybunał nakazywała udzielenie uzupełniającego urlopu wypoczynkowego po urlopie dla poratowania zdrowia. Interpretację tą należy odnieść do stanów faktycznych sprzed 1 stycznia 2018 r.

Jeżeli nauczyciel zwróci się do dyrektora o udzielenie urlopu uzupełniającego w związku z niewykorzystaniem urlopu wypoczynkowego, powołując się na art. 66  Karty Nauczyciela w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 30 czerwca 2016 r., dyrektor powinien udzielić urlopu uzupełniającego, chyba, że roszczenie o urlop uległo przedawnieniu. W praktyce dotyczy to urlopów zdrowotny udzielanych w latach 2015-2017. Roszczenie o urlop uzupełniający za 2017 rok przedawnia się 30 września 2021 r. (po 3 latach od dnia wymagalności roszczenia).

Dariusz Skrzyński

06-11-2021