Pytanie:

Wymiar czasu pracy nauczyciela od 1 września wynosi 4.5/18, zaś miesiąc później następuje zmiana i będzie on miał 5/18. Jak w tym przypadku wprowadzić zmianę? Czy musi to być aneks do umowy czy może to być porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy?

Odpowiedź:

Zmiana warunków pracy nauczyciela (a zatem i wymiaru zatrudnienia) zatrudnionego na podstawie umowy o pracę opiera się wyłącznie o przepisy Kodeksu pracy. Oznacza to, że są tylko dwa tryby dokonania zmian w treści stosunku pracy – wypowiedzenie zmieniające lub porozumienie stron.

Najprostszym sposobem zmiany warunków pracy (w tym przypadku wymiaru zatrudnienia) nauczycielowi jest zawarcie porozumienia stron w tej sprawie. W porozumieniu wskazuje się: nowy wymiar zatrudnienia, wyższe wynagrodzenie, datę wejścia w życie nowych warunków pracy, ewentualnie okres ich obowiązywania (jeżeli np. zmiana wymiaru zatrudnienia jest czasowa).

Dyrektor widząc konieczność zmiany warunków pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę (np. zmiana wymiaru z wyższego na niższe i odwrotnie) nie musi proponować mu zawarcia porozumienia stron. Może od razu zastosować wypowiedzenie zmieniające, czyli formę zmiany warunków pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Brak zgody na nowe warunki zatrudnienia powoduje w tym przypadku rozwiązanie umowy o pracę (art. 42 Kodeksu pracy). 

Nauczyciel, który otrzymał wypowiedzenie zmieniające musi podjąć decyzję czy przyjmuje nowe warunki pracy przed upływem połowy okresu wypowiedzenia. Jeżeli jednak dyrektor nie pouczy go o terminach dotyczących złożenia oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, nauczyciel będzie mógł podjąć tę decyzję do końca okresu wypowiedzenia.

W piśmie wypowiadającym warunki pracy konieczne jest zamieszczenie pouczenia o możliwości złożenia oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków zatrudnienia oraz terminie, w jakim można tego dokonać, a także skutkach braku takiego oświadczenia.

Przy wypowiedzeniu zmieniającym w szkole jest taki problem, że obowiązuje 3-miesięczny okres wypowiedzenia (art. 27 Karty Nauczyciela). Dodatkowo w szkołach feryjnych upływ okresu wypowiedzenia przypada na zakończenie roku szkolnego tj. 31 sierpnia. W placówkach nieferyjnych nie ma tego ograniczenia. Zatem jeżeli w trakcie roku szkolnego dyrektor chciałby zastosować w stosunku do nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o prace w niepełnym wymiarze zajęć wypowiedzenie zmieniające (np. zmiana wymiaru zajęć), to te zmiany w praktyce wejdą w życie dopiero od nowego roku szkolnego. 

W opisanej sytuacji najlepszym i najszybszym sposobem jest tzw. porozumienie zmieniające. Po prostu aneks do umowy  polegający na tym,  że strony wspólnie ustalają, jakie nastąpią zmiany i od kiedy. W praktyce taki aneks do umowy jest porozumieniem zmieniającym.

Dariusz Skrzyński

07-10-2021