Bieżący rok szkolny i drugi semestr poprzedniego roku to trudny, nietypowy czas pracy w warunkach pandemii. Z pewnością wiemy o tym, że trwający nadal stan epidemii i związane z nim czasowe ograniczenie funkcjonowania szkół nie upoważnia kogokolwiek do zmiany terminów czy też zasad związanych z awansem – brak jest takiej podstawy prawnej. Nauczyciele realizujący zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia w tym czasie kontynuują rozpoczęte staże na kolejny stopień awansu zawodowego realizując wymagania wskazane w rozporządzeniu w sprawie awansu zawodowego nauczycieli.
Niezmiennie awans zawodowy nauczycieli regulują: ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215, z 2021 r., poz. 4) oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli ze zmianami z 23 sierpnia 2019 roku. W Dzienniku Ustaw z 9 grudnia 2020 roku, poz. 2200 ukazał się tekst jednolity wspomnianego rozporządzenia w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Stanowi on załącznik do obwieszczenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 17 listopada 2020 w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzeni MEN w sprawie awansu zawodowego.
Zmiana sposobu realizacji zadań jednostek systemu oświaty w okresie czasowego ograniczenia ich funkcjonowania nie ma wpływu na długość odbywanych przez nauczycieli staży na kolejny stopień awansu zawodowego. Poniżej przedstawiamy szczegółową informację, tj. przypominamy najważniejsze terminy związane z awansem zawodowym nauczycieli - od zakończenia stażu (najczęściej będzie to od 31 maja 2021 r.) do otrzymania decyzji o nadaniu stopnia awansu zawodowego, zgodne z powyższymi przepisami prawnymi:
- 7 dni od dnia zakończenia stażu - Złożenie sprawozdania z realizacji stażu (§4 ust. 5 rozporządzenia MEN z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli)
„5. Nauczyciel składa dyrektorowi szkoły sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego, uwzględniające efekty jego realizacji dla nauczyciela i szkoły, w terminie 7 dni od dnia zakończenia stażu”.
Przyjmując, że dniem zakończenia stażu jest 31 maja 2021 nauczyciel składa dyrektorowi sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego – do 7 czerwca 2021 roku. Wprawdzie forma sprawozdania jest dowolna, ale wskazane jest, aby była zbieżna z formą planu rozwoju zawodowego, zatwierdzonego przez dyrektora (na początku stażu). W tym dokumencie nauczyciel powinien odnieść się do każdego zadania ujętego w planie, podając, np. nazwę zadania, formy jego realizacji, terminy, uwagi o przebiegu zadania, wnioski oraz uzyskane wymierne efekty.
- 7 dniod dnia zakończenia stażu – Projekt oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu składany przez opiekuna stażu (§5 ust. 2 rozporządzenia MEN)
„2. Opiekun stażu, w terminie 7 dni od dnia zakończenia stażu, przedstawia dyrektorowi szkoły projekt oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu, ze szczególnym uwzględnieniem obserwowanych zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz stopnia zaangażowania w realizację wymagań koniecznych do uzyskania odpowiednio stopnia nauczyciela kontraktowego albo nauczyciela mianowanego.”
Podobnie jak w punkcie poprzednim, jeżeli nauczyciel zakończył staż 31 maja 2021 r., to opiekun przedstawia dyrektorowi projekt oceny najpóźniej do 7 czerwca 2021 r.
- 21 dniod dnia złożenia sprawozdania z realizacji stażu - Ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu (art.9c ust.5a, ust.5b i ust.5c ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela)
„5a. Ocenę dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu ustala, w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia złożenia sprawozdania, o którym mowa w ust. 3, z uwzględnieniem stopnia realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela, dyrektor szkoły:
1) w przypadku nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego – po zapoznaniu się z projektem oceny opracowanym przez opiekuna stażu i po zasięgnięciu opinii rady rodziców;
2) w przypadku nauczyciela mianowanego – po zasięgnięciu opinii rady rodziców.
5b. Rada rodziców powinna przedstawić swoją opinię w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie dorobku zawodowego nauczyciela. Nieprzedstawienie opinii rady rodziców nie wstrzymuje postępowania, o którym mowa w ust. 5a.
5c. Ocena dorobku zawodowego nauczyciela może być pozytywna lub negatywna. Ocena jest sporządzana na piśmie i zawiera uzasadnienie oraz pouczenie o możliwości wniesienia odwołania”.
Jeżeli nauczyciel złoży sprawozdanie w ostatnim możliwym dniu, czyli 7 czerwca 2021 r. to ostatnim ustawowym dniem na sporządzenie oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu będzie 28 czerwca 2021 r.
- w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu - Złożenie wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego przez nauczyciela stażystę lub postępowania egzaminacyjnego przez nauczyciela kontraktowego (art. 9d ust. 7 Karty Nauczyciela)
„7. Nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy składają wniosek o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu. Nauczyciel mianowany może złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego w okresie 3 lat od dnia otrzymania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu. W razie niedotrzymania terminów złożenia wniosków nauczyciele ci są obowiązani do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze”.
- w ciągu 3 latod dnia otrzymania pozytywnej oceny za okres stażu - Złożenie wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego przez nauczyciela mianowanego (art. 9d ust. 7 Karty Nauczyciela)
- na co najmniej 7 dni przedposiedzeniem komisji - Powiadomienie nauczyciela o terminie i miejscu posiedzenia komisji egzaminacyjnej i kwalifikacyjnej (§11 ust. 3 rozporządzenia MEN)
„3. Dyrektor szkoły lub inny organ właściwy do nadania stopnia awansu zawodowego powiadamia nauczyciela, który złożył wniosek o podjęcie odpowiednio postępowania egzaminacyjnego lub kwalifikacyjnego, o terminie i miejscu przeprowadzenia odpowiednio egzaminu lub rozmowy na co najmniej 7 dni przed dniem posiedzenia komisji.”
- do 31 sierpnia- Termin wydania decyzji o nadaniu lub odmowie nadania stopnia awansuzawodowego nauczycielowi - jeżeli wniosek złożony do 30 czerwca (art. 9b ust. 3 Karty Nauczyciela)
„3. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do dnia 30 czerwca danego roku, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku.”
- do 31 grudnia - Termin wydania decyzji o nadaniu lub odmowie nadania stopnia awansuzawodowego nauczycielowi - jeżeli wniosek złożony do 31 października (art. 9b ust. 3a Karty Nauczyciela)
„3a. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do dnia 31 października danego roku, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 grudnia danego roku.”
Poza tym warto wiedzieć, że w uzasadnionych przypadkach istnieje możliwość przedłużenia okresu stażu. Termin trwania przedłużonego stażu liczy się od dnia planowanego zakończenia stażu, a ponieważ najczęściej jest to 31 maja, to kolejne dni liczymy od 1 czerwca. Wówczas od nowego terminu zakończenia stażu liczone są pozostałe terminy proceduralne.
- od miesiąca do roku– Przedłużenie stażu (art. 9d ust.5 Karty Nauczyciela)
„5. W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu pozostawania w stanie nieczynnym, czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy i urlopy, o których mowa w ust. 5a, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.”
- od miesiąca do roku i 6 miesięcy – Przedłużenie stażu (art. 9d ust.5a Karty Nauczyciela)
„5a. W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu ojcowskiego, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku gdy łączny czas nieprzerwanej nieobecności w pracy z przyczyn, o których mowa w zdaniu pierwszym oraz w ust. 5, jest dłuższy niż rok i 6 miesięcy, nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.”
Już rok temu zastanawialiśmy się „Jak wywiązać się z tych terminów, zbliżających się wielkim krokiem? Jak złożyć sprawozdanie, projekt oceny, wniosek o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego czy egzaminacyjnego, itp. w sytuacji czasowego ograniczenia funkcjonowania szkół i placówek oświatowych w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19? Wówczas zaproponowaliśmy kilka wyjść, można, np. przekazać wersję papierową bezpośrednio adresatowi (najmniej bezpieczna); zostawić, za potwierdzeniem, w sekretariacie jednostki; nadać pocztą tradycyjną; wysłać poprzez e-PUAP - Elektroniczną Skrzynkę Podawczą (po wcześniejszym elektronicznym podpisaniu dokumentu). Pamiętać należy, że ta ostatnia propozycja nie jest jeszcze powszechnie dostępna i może się okazać, że interesujący nas odbiorca nie posiada takiej możliwości.
Dziś, rok później szkoły wracają do normalności, pracy stacjonarnej, choć wciąż z reżimie sanitarnym, gdyż sytuacja jest nadal niepewna i zmienna. Funkcjonowanie jednostek systemu oświaty nie stanowi zatem przeszkody do złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego oraz dokonania przez dyrektora szkoły oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu. Może się jednak zdarzyć zdarzyć, że działanie szkoły zostanie ograniczone, dlatego warto pamiętać, że w myśl § 11a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 493, z późn. zm., a konkretnie ze zmianami z dnia 25 marca 2020 roku) w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty czynności organów tych jednostek określone w przepisach dotyczących funkcjonowania tych jednostek mogą być podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub za pomocą innych środków łączności, a w przypadku kolegialnych organów jednostek systemu oświaty – także w trybie obiegowym. Treść podjętej w ten sposób czynności powinna być utrwalona w formie odpowiednio protokołu, notatki, adnotacji lub w inny sposób. Przepis ten stosuje się także do rodziców, uczniów, absolwentów i innych osób realizujących swoje prawa i obowiązki wynikające z przepisów oświatowych, w szczególności w zakresie składania wniosków i innych dokumentów
A oto treść przywoływanego artykułu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną
"Art. 2
5) środki komunikacji elektronicznej – rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną."
Niezależnie od tego, jak rozwinie się sytuacja „pandemiczna” warto zapytać interesujący nas organ (dyrektora szkoły, organ prowadzący szkołę czy organ nadzorujący), jakie rozwiązanie w tej sytuacji rekomenduje.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie MEN z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 - §11a
Jadwiga Osińska
2021-05-13
