Rozpoczęcie wdrożenia w poszczególnych placówkach oświatowych pracowniczych planów kapitałowych uzależnione jest od tego, czy jednostka jest placówką wchodzącą w skład sektora finansów publicznych czy nie, a także ilu pracowników zatrudnia.
Co to jest PPK?
Pracownicze plany kapitałowe (dalej PPK) to powszechny program systematycznego oszczędzania z przeznaczeniem na zaspokojenie potrzeb finansowych po osiągnięciu 60-tego roku życia. W ramach programu zarówno pracownik, jak i pracodawca mają obowiązek dokonywania z własnych środków wpłat podstawowych oraz możliwość dokonywania wpłat dodatkowych. Środki gromadzone w ramach PPK są środkami prywatnymi. Program formalnie jest dobrowolny. Choć pracownik jest przypisany do niego automatycznie, może z niego zrezygnować w dowolnym momencie.
Szkoły samorządowe wprowadzają PPK od 1 stycznia 2021 r.
Przedszkola, szkoły i placówko oświatowe będące jednostkami budżetowymi prowadzonymi przez jednostki samorządu terytorialnego (wchodzącymi w skład sektora finansów publicznych) – jako podmioty zatrudniające - są obowiązane stosować przepisy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych od 1 stycznia 2021 r., niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników (art. 137 ustawy o PPK, art. 9 ustawy o finansach publicznych). Podmiotem zatrudniającym jest m.in. pracodawca (art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy). W przypadku samorządowej jednostki oświatowej to szkoła zatrudnia pracowników we własnym imieniu, a więc jest zobowiązana do utworzenia PPK (art. 3 Kodeksu pracy, art. 10 Karty Nauczyciela).
Natomiast umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK muszą zostać zawarte najpóźniej:
- do 26 marca 2021 r. - umowa o zarządzanie PPK,
- do 10 kwietnia 2021 r. umowa o prowadzenie PPK.
Umowa o zarządzanie PPK
Podstawą funkcjonowania PPK u pracodawcy jest umowa o zarządzanie PPK. Każda jednostka oświatowa zobowiązana jest do wyboru instytucji finansowej, z którą zawrze umowę o prowadzenie PPK dla swoich pracowników.
Umowa o prowadzenie PPK
Umowa o prowadzenie PPK jest zawierana z instytucjami finansowymi, z którymi jednostka zawarła umowę o zarządzanie PPK. Umowa o prowadzenie PPK jednostka oświatowa zawiera w imieniu i na rzecz osób w niej zatrudnionych (art. 14 ustawy). Lista osób będących uczestnikami PPK stanowi załącznik do umowy o prowadzenie PPK, którego zmiana nie stanowi zmiany umowy o prowadzenie PPK.
Zgodnie z art. 7 ust. 3 i 4 ustawy podmiot zatrudniający, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą w tym podmiocie zatrudniającym, wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK. Jeżeli w podmiocie zatrudniającym nie działa zakładowa organizacja związkowa, podmiot zatrudniający wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie przyjętym w danym podmiocie zatrudniającym.
Szkoły niesamorządowe wprowadzają PPK w zależności od stanu zatrudnienia
W przypadku pracodawców, którzy nie zaliczają się do sektora finansów publicznych, obowiązek utworzenia PPK powstał już wcześniej w terminie uzależnionym od stanu zatrudnienia:
- co najmniej 250 osób zatrudnionych według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r. - od dnia 1 lipca 2019 r.,
- od 50 do 249 osób zatrudnionych według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r. - od dnia 1 stycznia 2020 r.,
- od 20 do 49 osób zatrudnionych według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. - od dnia 1 lipca 2020 r.
Zatem w zależności od liczby pracowników szkoły niesamorządowe powinny już mieć wprowadzone PPK u siebie w jednostkach, chyba że załapały się na przedłużenie terminu w związku z epidemią koronawirusa.
Zmiana dat wprowadzenia PPK w związki z koronawirusem
W związku z epidemią zmieniły się daty wprowadzenia PPK, ale tylko w szkołach prowadzonych przez inne podmioty niż jst. Nie ma zmian wprowadzenia PPK w jednostkach oświatowych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast w szkołach prowadzonych przez inne podmioty terminy uległy przesunięciu i przedstawiają się następująco:
- umowa o zarządzanie PPK - do 27 października 2020 r.,
- umowa o prowadzenie PPK - do 10 listopada 2020 r.
Powyższe terminy dotyczą jednostek oświatowych zatrudniających od 20 do 249 osób, jeżeli do 31 marca 2020 r. nie zawarły tych umów.
Rezygnacja z PPK przez wszystkich pracowników szkoły samorządowej
Nawet jeżeli wszyscy pracownicy szkoły publicznej samorządowej złożą deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat na PPK dalej jednostka ma obowiązek wprowadzić PPK. Dalej szkoła musi zawrzeć umowę o zarządzanie PPK. Przepisy, co prawda, ale tyko w przypadku mikroprzedsiębiorców, dopuszczają możliwość odstąpienia od utworzenia PPK w sytuacji, gdy wszystkie osoby zatrudnione w takim podmiocie złożą deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat na PPK. Placówki oświatowe będące jednostkami budżetowymi, są zobowiązane stosować przepisy ustawy o PPK od 1 stycznia 2021 r., niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników. Przepisy nie przewidują możliwości odstąpienia od tworzenia PPK, w przypadku rezygnacji z uczestnictwa z PPK przez wszystkie osoby zatrudnione w jednostce. Rezygnacja wszystkich osób zatrudnionych nie zwalnia pracodawcy z obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową. Do PPK nie przystąpią jednak osoby zatrudnione w szkole z uwagi na złożone rezygnacje z przystąpienia do programu.
Obowiązki informacyjne dyrektora
Utworzenie Pracowniczego Planu Kapitałowego w szkole samorządowej to także obowiązki informacyjne dla pracodawcy, do których zobowiązał go ustawodawca, jak:
- poinformowanie wszystkich osób zatrudnionych w wieku od 55 do 70 lat o możliwości złożenia przez nie wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK (przystąpienie do PPK);
- poinformowanie uczestników PPK, których wynagrodzenie nie przekracza 1,2-krotności płacy minimalnej (3.360 zł w 2021 roku ) o możliwości obniżenia wpłaty podstawowej do PPK do 0,5% wynagrodzenia;
- poinformowanie uczestników PPK tj. o możliwości dokonywania wpłat dodatkowych do PPK.
Wyżej wymienione informacje należy przekazać do dnia zawarcia umowy o prowadzenie PPK. Ustawodawca nie wskazał jednak sposobu spełnienia tych obowiązków informacyjnych.
Poniżej znajdą Państwo linki do prezentacji, które przedstawiają mechanizm PPK - dla pracodawcy oraz przeznaczone dla pracowników, a także załączamy wzory dokumentów, niezbędnych przy PPK.
- Prezentacja PPK wyjaśniająca mechanizm działania Pracowniczych Planów Kapitałowych - dla pracodawców.
- Prezentacja PPK - dla pracowników, w tym odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.
- Wzory dokumentów:
- Deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych
- Deklaracja w zakresie finansowania wpłat dodatkowych do pracowniczych planów kapitałowych (PPK)
- Deklaracja w zakresie finansowania wpłat podstawowych do pracowniczych planów kapitałowych (PPK)
- Oświadczenie o zawartych umowach o prowadzenie PPK
- Wniosek o dokonywanie wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (PPK) - (dla osób, które złożyły deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK)
- Wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK(dla osób zatrudnionych, które ukończyły 55 rok życia i nie ukończyły 70 roku życia)
- Deklaracja finansowania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (PPK) (dla uczestników PPK, którzy zdecydowali się na finansowanie wpłat, w przypadku niefinansowania wpłat przez podmiot zatrudniający)
Zapraszamy także na szkoelnia dotyczace PPK, a dokładniej dotyczące naliczania wpłat do PPK, które usprawnią proces zawierania umów, obsługi wniosków: PPK a lista płac-ujęcie praktyczne (8 kwietnia 2021 r.), a także zachęcamy do skorzystania z oferty e-szkolenia dedykowanego pracownikom szkoły: Pracownicze Plany Kapitałowe - informacje niezbędne każdemu pracownikowi.
Podstawa prawna:
- art. 8, art. 14, art. 23 ust. 2, art. 134 ust. 1 pkt 4, art. 137 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1342 ze zm.),
- art. 9 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.),
- art. 3 ustawy z 26 czerwca1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz.1320 ze zm.),
- art. 10 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela(Dz.U. z 2019 r. poz.2215 ze zm.).
Dariusz Skrzyński
29-09-2020
