Co roku dyrektorzy szkół i placówek są zobowiązani do opracowania sprawozdania z nadzoru pedagogicznego. Mają na to czas do 31 sierpnia. W sprawozdaniu należy przedstawić wyniki i wnioski wynikające ze sprawowanego przez nich nadzoru. Odgrywają one niebagatelną rolę, bowiem zgodnie z wymogami prawnymi plan nadzoru dyrektora na nowy rok szkolny powinien być zawsze opracowywany m.in. z uwzględnieniem wniosków wynikających z nadzoru sprawowanego w poprzednim roku szkolnym. Tak więc ich treść w sposób istotny wpływa na kierunki działań podejmowanych przez dyrektora oraz nauczycieli w danym roku i powinna przyczyniać się do lepszego funkcjonowania szkoły. Jak zatem prawidłowo je redagować, aby każdy z nich spełniał wyznaczoną mu rolę?
Po pierwsze w przypadku wniosków i rekomendacji widoczny i niezbędny jest system przyczynowo-skutkowy. Wnioski powinny odnosić się bezpośrednio do podejmowanych działań określonych w planie, a rekomendacje powinny z kolei wynikać z kluczowych wniosków z badania. Należy również pamiętać, że wnioski i rekomendacje nie powinny być ogólnymi tezami, lecz odnosić się do konkretnych sytuacji. Wyniki podejmowanych w ramach nadzoru działań odpowiadają na pytanie „jak jest?”, natomiast wnioski powinny być odpowiedzią na pytanie „o czym to świadczy?”
Jakie są zasady redagowania wniosków i rekomendacji?
Wnioski powinny być czytelne: to stwierdzenie faktu, jest tak…i tak…, wnioski to nie dane, nie opinie, nie komentarze. Wnioski muszą mieć oparcie w zebranych danych i muszą z nich wynikać. Formułując wnioski należy tak konstruować wypowiedź, by podprowadzać pod rozwiązanie zdiagnozowanego problemu, czyli to jest o „krok przed rekomendacją”. Powinny przyjąć formę konkluzji: nad czym pracować? jakie obszary doskonalić?
Co charakteryzuje rekomendacje?
Rekomendacje to zaplanowanie działań zmierzających do poprawy sytuacji. Najczęściej zaczynają się do słów: należy zaplanować, zbadać, opracować, ustalić, istnieje potrzeba itp. Rekomendacje mogą być: operacyjne, tj. możliwe do zastosowania w krótkim okresie albo perspektywiczne, czyli długoterminowe. Można je uporządkować czasowo tzn. zdecydować, które powinny być wdrożone jak najszybciej, a które później.
Oto dwa przykłady obrazujące wskazane zasady:
Przykład 1.
Przypuśćmy, że dyrektor w planie nadzoru na dany rok szkolny zaplanował kontrolę w obszarze dokumentowanie procesu dydaktyczno – wychowawczego mającą na celu ocenę poprawności i terminowości prowadzenia przez nauczycieli dokumentacji przebiegu nauczania skupiając się głównie na kontroli dzienników zajęć lekcyjnych i innych prowadzonych przez specjalistów oraz arkuszy ocen uczniów.
W wyniku przeprowadzonych kontroli dokumentacji szkolnej dyrektor ustalił, że w 70% dzienników lekcyjnych i 60% arkuszy występują różnego rodzaju uchybienia i nieprawidłowości. Na podstawie powyższych wyników sformułował następujący wniosek: Nauczyciele w wielu przypadkach nie przestrzegali obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania. W związku z powyższym ustalono, że należy zaplanować szkolenie systematyzujące wiedzę nauczycieli o przepisach związanych ze sposobem prowadzenia dokumentacji, następnie opracować wewnątrzszkolną procedurę dotyczącą jej prowadzenia oraz wspomagać w ramach WDN nauczycieli, szczególnie młodszych stażem, w realizacji tego istotnego z punktu widzenia zadania szkoły.
Przykład 2.
W wyniku przeprowadzonej w szkole ewaluacji wewnętrznej okazało się, że uczniowie w niewielkim stopniu są zainteresowani proponowanymi przez szkołę zajęciami pozalekcyjnymi. Taki też został sformułowany wniosek w badanym przez szkołę obszarze: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji.
Jakie w związku z tym ustalenia zostały poczynione przez radę pedagogiczną?
Przede wszystkim postanowiono ocenić atrakcyjność oferty edukacyjnej oraz zdiagnozować potrzeby uczniów. Ponadto na podstawie tych danych zmodyfikować ofertę zajęć pozalekcyjnych rezygnując z zajęć, w których uczniowie nie uczestniczyli i wprowadzając zajęcia zgodnie z ich potrzebami. Zaplanować szkolenia nauczycieli w celu uatrakcyjnienia zajęć przez stosowanie metod aktywizujących dostosowanych do stylów uczenia się uczniów. Natomiast w ramach nadzoru pedagogicznego dyrektor w nowym roku szkolnym zaplanował obserwacje zajęć pozalekcyjnych.
Z powyższych przykładów wynika, że w doskonaleniu funkcjonowania szkoły niebagatelną rolę odgrywa rada pedagogiczna. Mając na uwadze ten cel ustawodawca określił w art. 70 ust.1 pkt. 6 ustawy Prawo oświatowe kompetencję stanowiącą rady pedagogicznej, z której treści wynika obowiązek ustalenia przez nią sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego, w tym sprawowanego nad szkołą przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, w celu doskonalenia pracy szkoły. Przywołany przepis stanowi o tym, że rada pedagogiczna powinna być również zapoznawana z wynikami działań przeprowadzonych w szkole przez przedstawicieli organu nadzoru pedagogicznego. A zatem rada pedagogiczna po zapoznaniu się do 31 sierpnia z wynikami i wnioskami ze sprawowanego przez dyrektora nadzoru pedagogicznego powinna zastanowić się nad sposobem ich wykorzystania. Ustalenie sposobu ich wykorzystania powinno odbyć się poprzez przyjęcie stosownej uchwały, która zostanie wykorzystana przez dyrektora do konstrukcji planu nadzoru na kolejny rok szkolny.
W załączeniu przedstawiamy propozycję wzoru uchwały rady pedagogicznej w sprawie sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910);
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. poz. 1658 oraz z 2019 r. poz. 1627).
Bożena Browarczyk
24-08-2020
 UCHWAŁA RP | [ ] | 12 kB |
