Od 7 września 2019 r. zmienia się Kodeks pracy. Zmiany dotyczą modyfikacji przepisów związanych z równym traktowaniem pracowników, mobbingiem, ochroną osób korzystających z uprawnień rodzicielskich, wydawaniem świadectw pracy i terminem przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy.
- Rozszerzenie działa przepisów w zakresie dyskryminacji i mobbingu (art. 113, art. 18 3a § 1, art. 943§ 4 Kodeksu pracy)
Zmiana przepisów art. 113, art. 18 3a polega na wykreśleniu z ich treści zwrotu „a także bez względu na”. Pozwoli to stworzyć otwarty katalog przesłanek uzasadniających dyskryminację. Zatem każde nieuzasadnione obiektywnymi przyczynami nierówne traktowanie pracowników będzie uznawane za dyskryminację.
Ponadto uzupełniono art. 943 § 4 o możliwość dochodzenia od pracodawcy odszkodowania także w sytuacji, gdy pracownik nie rozwiązał stosunku pracy, ale na skutek stosowanych wobec niego działań mobbingowych poniósł konkretną szkodę. Dotychczas odszkodowanie przysługiwało jedynie w przypadku, kiedy pracownik rozwiązał umowę wskutek mobbingu.
- Objęcie szczególną ochroną pracowników - innych członków rodziny pracownika (art. 47, art. 50 § 5, art. 57 § 2, art. 163 § 3, art. 177 § 5 Kodeksu pracy)
Przez pracownika - innego członka najbliższej rodziny należy rozumieć pracownika, innego niż pracownik - ojciec wychowujący dziecko, członka najbliższej rodziny, który uzyskał prawo do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
W art. 47 rozszerzono krąg osób, którym będzie przysługiwało wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy w przypadku podjęcia pracy w wyniku przywrócenia do pracy, o pracownika – innego członka najbliższej rodziny, któremu w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego w sposób nieuzasadniony lub niezgodny z prawem wypowiedziano umowę o pracę.
Zmiana art. 50 § 5 polega na rozszerzeniu zakresu wyłączenia stosowania przepisów art. 50 § 3 do pracownika – innego członka najbliższej rodziny, któremu wypowiedziano umowę o pracę. Zatem pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny, w przypadku rozwiązania umowy o pracę na czas określony z naruszeniem przepisów, przysługuje nie tylko odszkodowanie, ale i przywrócenie do pracy.
Zmiana art. 57 § 2 polega na rozszerzeniu kręgu osób, którym będzie przysługiwało wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy w przypadku podjęcia pracy w wyniku przywrócenia do pracy, o pracownika – innego członka najbliższej rodziny z którym w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego rozwiązano umowę o pracę.
Zmiana art. 163 § 3 związana jest z rozszerzeniem zakresu osób o pracownika-innego członka rodziny, któremu pracodawca będzie miał obowiązek udzielić urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.
Zmiana art. 177 § 5 dotyczy odpowiedniego stosowania przepisów zakazujących wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę w okresie urlopu macierzyńskiego do pracownika-innego członka najbliższej rodziny w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.
- Doprecyzowanie terminów i sposób wydania świadectwa pracy (art. 97 § 1 Kodeksu pracy)
Ustalono, że pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy, w dniu w którym następuje ustanie stosunku pracy (a nie niezwłocznie jak było dotychczas). Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie jest możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem operatora pocztowego (obecnie Poczta Polska) albo doręcza je w inny sposób.
- Ustalenie nowego terminu na wystąpienie pracownika o sprostowanie świadectwa pracy (art. 97 § 21 Kodeku pracy)
Zmiana dotyczy wydłużenia terminu do wystąpienia do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy oraz skierowania żądania sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy, z 7 do 14 dni.
- Wprowadzenie nowego uprawnienia o sądowe zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy (nowy art. 971 Kodeksu pracy)
Przepis wprowadza dla pracownika prawo wystąpienia do sądu z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy, który pracodawca tego nie zrobił.
W przypadku gdy pracodawca nie istnieje albo z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy jest niemożliwe, pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy.
Powyższa regulacja dotyczy również żądania sprostowania świadectwa pracy.
- Zaostrzeżnie kary za nie wydanie świadectwa pracy (art. 282 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy)
Zmiana polega na zaostrzeniu regulacji kodeksowej poprzez przyjęcie, iż karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł podlega niewydanie pracownikowi świadectwa pracy w określonym przepisami prawa terminie.
- Sprecyzowanie zasad dochodzenia przedawnionego roszczenia (art. 292 Kodeksu pracy)
Ustalono, że po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku pracy ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia dokonane przed upływem terminu przedawnienia jest nieważne.
Podstawa prawna:
Dariusz Skrzyński
04-09-2019
