Urlop uzupełniający to urlop wypoczynkowy udzielany poza okresem ferii, za który przysługuje wynagrodzenie, a w razie jego niewykorzystania – ekwiwalent.
Nauczyciele zatrudnieni w szkołach i placówkach feryjnych mają obowiązek wykorzystania urlopu w okresie ferii zimowych i letnich zgodnie z organizacją roku szkolnego. W sytuacji, gdy nauczyciel takiej placówki nie może wykorzystać urlopu we wskazanym wyżej terminie, może go otrzymać w innym terminie, wyznaczonym w ciągu roku szkolnego. Urlop ten nie jest określany mianem urlopu uzupełniającego.
Kiedy możliwy urlop uzupełniający?
Urlop uzupełniający przysługuje w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub części w okresie ferii szkolnych z powodu:
- niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną,
- urlopu macierzyńskiego,
- urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- urlopu ojcowskiego,
- urlopu rodzicielskiego,
- urlopu dla poratowania zdrowia,
- odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego.
Ustaleń, czy nauczycielowi przysługuje urlop uzupełniający i w jakim wymiarze, można dokonać dopiero po zakończeniu ferii letnich, czyli po 31 sierpnia danego roku.
Przykład:
Nauczyciel w czasie ferii zimowych 2019 roku korzystał ze zwolnienia lekarskiego. W czerwcu wnioskuje o udzielenie urlopu uzupełniającego za okres ferii zimowych. Choroba nauczyciela obejmująca dwutygodniowy okres ferii zimowych nie uprawnia go automatycznie do urlopu uzupełniającego. Żądanie udzielenia urlopu w wymiarze dwóch tygodni w czerwcu jest nieuprawnione. Dopiero po zakończeniu ferii letnich wiadomo, czy nauczyciel wykorzystał w ciągu ferii zimowych i letnich osiem tygodni urlopu wypoczynkowego. Jeśli po zakończeniu ferii letnich okaże się, że nauczyciel nie wykorzystał w okresie ferii zimowych i letnich w sumie ośmiu tygodni urlopu wypoczynkowego – należy udzielić w ciągu roku szkolnego urlopu uzupełniającego.
Art. 66 ust. 1 Karty Nauczyciela „W razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub części w okresie ferii szkolnych z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu dla poratowania zdrowia, odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego - nauczycielowi przysługuje urlop w ciągu roku szkolnego, w wymiarze uzupełniającym do 8 tygodni.” |
Maksymalny wymiar urlopu uzupełniającego
Wymiar urlopu uzupełniającego wynosi maksymalnie do 8 tygodni (56 dni). Jest to różnica pomiędzy ośmioma tygodniami a okresem faktycznie wykorzystanego urlopu w czasie ferii zimowych i letnich. Wykorzystanie ośmiu tygodni urlopu w ciągu roku szkolnego uniemożliwia przyznanie prawa do urlopu uzupełniającego.
Kiedy należy wykorzystać urlop uzupełniający?
Urlop uzupełniający należy wykorzystać w trakcie roku szkolnego. Termin ustala dyrektor, biorąc pod uwagę wniosek nauczyciela (wzór wniosku został załączony do artykułu - WZÓR 1) oraz organizację pracy w szkole. Tydzień urlopu równa się 7 dniom kalendarzowym, wliczając w to dni wolne od pracy, niedziele i święta. Nauczyciel może rozpocząć urlop uzupełniający zaraz po zakończeniu ferii letnich bądź po powrocie do pracy (jeżeli po zakończeniu wakacji jest dalej nieobecny w pracy), jak też w późniejszym terminie. Prawidłowe jest udzielenie urlopu uzupełniającego bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego.
Trwają jeszcze pracę nad skróceniem roku szkolnego, a co za tym wydłużeniem urlopu wypoczynkowego. Do tej pory wakacje zaczynały się od następnego dnia po zakończeniu zajęć – planowo w tym roku 22 czerwca. Po zmianach, w tym roku szkolnym, zajęcia zakończą się w środę, ferie letnie rozpoczną się w piątek następujący po dniu ustawowo wolnym od pracy. I tak, wakacje w tym roku zaczną się od piątku (21 czerwca), a nie od soboty (22 czerwca). Tym samym urlop uzupełniający udzielony do końca zajęć w 2019 roku powinien zakończyć się 20, a nie 21 czerwca. Należy pamiętać, by tego jednego dnia urlopu uzupełniającego (21 czerwca) udzielić w terminie późniejszym. |
Czy można udzielić urlopu uzupełniającego w częściach?
Tak. Dyrektor szkoły ma prawo udzielić urlopu uzupełniającego w rozbiciu na dwie lub więcej części (wzór odpowiedzi na wniosek nauczyciela - WZÓR 2). Ustalenie jego terminu powinno nastąpić z uwzględnieniem zasady wyrażonej w art. 64 ust. 4 Karty Nauczyciela, stanowiącej o prawie nauczyciela do nieprzerwanego czterotygodniowego urlopu wypoczynkowego. Nie ma przeszkód, aby udzielić urlopu uzupełniającego na dni wolne od zajęć dydaktycznych (np. na okres przerw świątecznych). Pamiętać tylko należy, że nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania (art. 64 ust. 1 Karty Nauczyciela). Oznacza to, że w czasie ferii szkolnych nie można udzielić urlopu uzupełniającego, ponieważ w tym okresie nauczyciel korzysta z bieżącego urlopu wypoczynkowego.
Czy urlop uzupełniający można zamienić na ekwiwalent pieniężny?
Nie. Jeżeli nauczyciel pozostaje w zatrudnieniu, powinien wykorzystać w naturze przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Nie może więc domagać się świadczenia pieniężnego w zamian za urlop wypoczynkowy niewykorzystany w okresie ferii. Jeżeli jednak, nie zdąży wykorzystać urlopu, a dojdzie do rozwiązania stosunku pracy nauczyciel jest uprawiony nie do urlopu uzupełniającego, a do ekwiwalentu za urlop (art. 66 ust. 2 Karty Nauczyciela).
Czy urlop uzupełniający powoduje przerwanie lub wydłużenie stażu na kolejny stopień awansu?
Nie. Cele urlopu wypoczynkowego i uzupełniającego są zbieżne: regeneracja sił pracownika, dlatego urlop uzupełniający, podobnie jak wypoczynkowy, nie powoduje wydłużenia stażu (art. 9d ust. 5 Karty Nauczyciela).
Do kiedy maksymalnie należy udzielić urlopu uzupełniającego?
Przepisy Karty Nauczyciela nie wskazują terminu i zasad udzielania urlopu uzupełniającego. Odnosząc się do regulacji Kodeksu pracy należy przyjąć, że urlopu uzupełniającego należy udzielić do 30 września następującego po roku, za który nauczyciel nabył prawo do urlopu uzupełniającego (art. 168 Kodeksu pracy).
Podstawa prawna:
- art. 9d, art. 66 , art. 66a, art. 91c ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 967),
- art. 162, art. 168 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1040).
Dariusz Skrzyński
07-06-2019