Archiwalne | Świadectwo ucznia niepromowanego w gimnazjum

W związku z reformą oświaty oraz zmianą szkoły podstawowej z 6-letniej na 8-letnia, a tym samym likwidacją gimnazjów, pojawia się coraz więcej pytań o klasyfikacje, promocje oraz zapisy na świadectwach, szczególnie uczniów niepromowanych w gimnazjum i „wracających” do ostatnich klas szkoły podstawowej.

Sytuacja uczniów klas gimnazjalnych jest opisana w art. 128 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe. Z jego zapisów wynika, że uczeń klasy II gimnazjum, który w roku szkolnym 2017/2018 nie otrzymał promocji do klasy III
z dniem 1 września 2018 r. stał się uczniem klasy VIII szkoły podstawowej, zaś uczeń klasy III gimnazjum, który w roku szkolnym 2018/2019 nie ukończy tej szkoły, z dniem 1 września 2019 r. stanie się uczniem klasy VIII szkoły podstawowej. A zatem w ww. przypadkach uczniowie po ukończeniu nauki w 8–letniej szkole podstawowej i zdaniu egzaminu, otrzymają świadectwo ukończenia 8–letniej szkoły podstawowej. To świadectwo będzie uprawniało ich do ubiegania się o miejsce w już nowych typach szkół: 4–letnim liceum, 5–letnim technikum oraz szkole branżowej.

W tym roku szkolnym wydając świadectwa uczniom należy stosować przepisy rozporządzenia MEN z 26 kwietnia 2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. 2018 r., poz. 939 i 2011). Świadectwo szkolne ukończenia szkoły podstawowej od roku szkolnego 2018/2019 wydaje się na druku według wzoru odpowiednio nr 8 lub 9 określonego w załączniku nr 3 do tego rozporządzenia. Zapisy § 4 ust. 1 stanowią, iż świadectwa szkolne promocyjne, świadectwa ukończenia szkoły i zaświadczenia dotyczące przebiegu nauczania wydaje się na podstawie dokumentacji przebiegu nauczania prowadzonej przez szkołę. W związku z powyższym podstawą wydania świadectwa uczniowi, który zmienił szkołę będzie prowadzona przez szkołę dokumentacja przebiegu nauczania w skład, której wchodzą arkusz ocen z poprzedniej szkoły oraz arkusz ucznia prowadzony przez obecną szkołę do, której uczeń uczęszcza. Wobec powyższego świadectwo ucznia niepromowanego z gimnazjum, a kończącego szkołę podstawową ośmioklasową należy wypełnić zgodnie z arkuszem ocen danego ucznia z ostatniej klasy wraz z ocenami przedmiotów ukończonych w poprzednich klasach w gimnazjum.

Jak wypełnić świadectwo?

W tym miejscu powstają wątpliwości, co do sposobu wypełnienia świadectwa takiego ucznia, bowiem z jego historii edukacyjnej nie wynika, aby zrealizował obowiązkowy dla wszystkich uczniów szkoły podstawowej przedmiot przyroda, ponieważ w podstawie programowej opracowanej dla gimnazjum, wówczas III etapu edukacyjnego, nie był przewidziany, gdyż jego realizację zaplanowano na II etapie edukacyjnym. Ponadto uczeń taki na III etapie edukacyjnym zrealizował zajęcia techniczne, które w obecnym stanie prawnym nazywają się techniką. A zatem problem nie zamyka się wyłącznie w nazwach zajęć edukacyjnych. Istotną sprawą są stojące za nimi różne podstawy programowe określone przez Ministra Edukacji Narodowej.

Jakie są możliwe rozwiązania w zaistniałej sytuacji?

W sytuacji braku prawnych rozwiązań, należałoby rozważyć zastosowanie zapisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych warunków przechodzenia ucznia ze szkoły publicznej lub szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do szkoły publicznej innego typu albo do szkoły publicznej tego samego typu (Dz. U. z 2017 r. poz. 1546).

Zapisy § 8 ust. 1 ww. rozporządzenia dotyczą sytuacji, w których uczeń przechodzący zarówno do szkoły publicznej tego samego typu, jak i innego typu jest obowiązany do uzupełnienia różnic programowych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w oddziale szkoły, do której przechodzi. Zgodnie z zapisami różnice programowe będą uzupełniane na warunkach ustalonych przez nauczycieli prowadzących dane obowiązkowe zajęcia edukacyjne w tym oddziale. Jednocześnie w § 8 ust. 3 wskazuje się, że w sytuacji,
w której uczeń w szkole jednego typu, z której przechodzi, nie realizował obowiązkowych zajęć edukacyjnych, które zostały już zrealizowane w oddziale szkoły innego typu, do której przechodzi, dyrektor szkoły zapewnia uczniowi warunki do zrealizowania treści nauczania z tych zajęć, w terminie do końca danego etapu edukacyjnego. Takie rozwiązanie ma na celu przede wszystkim dobro ucznia, tj. stworzenie optymalnych warunków do wyrównania szans edukacyjnych, w tym ewentualnych braków dydaktycznych ucznia zmieniającego szkołę w cyklu edukacyjnym. Mając jednakże na uwadze zakres różnic wynikających z ramowych planów nauczania przewidzianych dla tych typów szkół ustalono, że w sytuacji, w której dyrektor szkoły nie może zapewnić temu uczniowi warunków do zrealizowania treści nauczania z tych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w szczególności z powodu rozkładu zajęć edukacyjnych, przeprowadza się egzamin klasyfikacyjny z tych zajęć (§ 8 ust. 4). Natomiast w sytuacji, gdy uczeń w szkole, z której przechodzi, zrealizował dane obowiązkowe zajęcia edukacyjne i uzyskał z nich pozytywną roczną ocenę klasyfikacyjną, a w oddziale szkoły, do której przechodzi, zajęcia te są lub będą dopiero realizowane w tym samym zakresie lub w węższym, wydaje się zasadne, aby uczeń ten był zwolniony z uczestniczenia w tych zajęciach (§ 8 ust. 5). W takim przypadku uznaje się ocenę uzyskaną z tych zajęć w poprzedniej szkole wpisaną w arkuszu ocen ucznia, z którym odpisem lub poświadczoną kopią uczeń przechodzi. Nie ma potrzeby i nie jest to również uzasadnione metodycznie ani dydaktycznie, aby uczeń ten powtórnie realizował te same zajęcia. Taka sytuacja, jak wynika z komentarza do ww. rozporządzenia, mogłaby przyczynić się do demotywacji ucznia do nauki.

W związku z powyższym w przypadku techniki należy na świadectwie ukończenia klasy VIII wpisać ocenę, którą uczeń otrzymał z zajęć technicznych w gimnazjum. Natomiast w przypadku przyrody należy uwzględnić fakt, iż 6- letnia szkoła podstawowa zgodnie z zapisami art. 117 ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe z dniem 1 września 2017 r. stała się 8-letnią szkołą podstawową. Przyjmując, że uczeń realizował już treści nauczania z przyrody w klasie VI ocenę uzyskaną przez ucznia z przyrody na zakończenie tej klasy, zgodnie z przywołanym wyżej przepisem, tj. § 4 ust. 1 rozporządzenia MEN z 26 kwietnia 2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, należy wpisać na świadectwie ukończenia klasy VIII.

Nie należy zaś wpisywać zajęć komputerowych, gdyż uczeń realizował w klasie VIII informatykę.

Podstawa prawna:

Bożena Browarczyk

02-06-2019