Pouczenie o możliwości przejścia w stan nieczynny powinno być zawarte w dokumencie wypowiedzenia. To czy nauczyciel skorzysta z tego prawa zależy tylko i wyłącznie od niego. Sprawdź, kiedy i w jaki sposób.

Stan nieczynny wynika z Karty Nauczyciela 

Możliwość przejścia w stan nieczynny wynika z art. 20 ust. 5c Karty Nauczyciela i dotyczy nauczycieli zwalnianych z następujących przyczyn:

• częściowej likwidacji szkoły,
• zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć,
• zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.

W dokumencie wypowiedzenie należy pouczyć nauczyciela o możliwości skorzystania ze stanu nieczynnego. Brak tej informacji może zostać uznany jako błąd formalny przy ewentualnym odwołaniu się nauczyciela do sądu pracy.

Z przeniesienia w stan nieczynny może skorzystać tylko nauczyciel zwolniony na podstawie art. 20 Karty Nauczyciela (czyli taki który jest zatrudniony na podstawie mianowana lub umowy o pracę w pełnym wymiarze). Zwolnienie na innej podstawie nie uprawniania nauczyciela do skorzystania ze stanu nieczynnego. Podstawą prawną rozwiązania stosunku pracy nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony w sytuacji braku możliwości dalszego zatrudnienia z powodu, częściowej likwidacji, zmian organizacyjnych lub zmian planu nauczania jest art. 27 ust. 1 Karty Nauczyciela, a nie art. 20 Karty. 

W ciągu 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia na podstawie art. 20 Karty nauczyciel może złożyć pisemny (nie elektroniczny np. w formie maila, czy ustny) wniosek o przeniesienie w stan nieczynny. Wypowiedzenie staje się wtedy bezskuteczne, a nauczyciel będzie korzystał ze stanu nieczynnego w okresie od 1 września do końca lutego 2021 roku.  Dyrektor nie ma możliwości odmówić przeniesienia.

Plusy i minusy stanu nieczynnego

Z  punktu widzenia pracodawcy zaletą stanu nieczynnego jest:

• brak możliwości odwołania się przez nauczyciela do sądu pracy - przeniesienie w stan nieczynny nie jest bowiem możliwe bez zgody nauczyciela,
• brak konieczności wypłaty na rzecz nauczyciela jednorazowej odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy - nauczyciel przeniesiony w stan nieczynny w momencie wygaśnięcia stosunku pracy po jego upływie nie otrzymuje bowiem odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy, gdyż stosunek pracy nie rozwiązuje się lecz wygasa; odprawę zastępuje wynagrodzenie zasadnicze wypłacane w trakcie stanu nieczynnego.

Z punktu widzenia nauczyciela zaletą stanu nieczynnego jest:

• pierwszeństwo w zatrudnieniu w innych szkołach i placówkach samorządowych (ale tylko gdy rozpoczęcie zatrudnienia następuję do 31 sierpnia 2020 r.),
• może umożliwić nauczycielowi nabycie prawa do nagrody jubileuszowej, osiągnięcie uprawnień emerytalnych lub do świadczenia kompensacyjnego (okres stanu nieczynnego jest okresem pracy).

Zakończenie stanu nieczynnego 

Formalnie stan nieczynny trwa od 1 września do końca lutego następnego roku. Z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym stosunek pracy wygasa. Wygaśnięcie stosunku pracy powoduje dla nauczyciela skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy w zakresie świadczeń przedemerytalnych.

Nie tylko upływ okresu stanu nieczynnego powoduje jego zakończenie. Możliwe jest również przedwczesne zakończenie stanu nieczynnego:

Podstawa prawna:

• art. 20 ustawy z 26 stycznia 1982 r. − Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.),
• art. 224 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60 ze zm.).

Dariusz Skrzyński

06-05-2020