Stowarzyszenia w szkole

Coraz częściej słyszymy o działalności stowarzyszeń w szkole.

Należy pamiętać, że żadne stowarzyszenie nie może samo z siebie prowadzić jakiejkolwiek działalności w szkole, nawet jeśli w pełni wpisuje się w politykę oświatową państwa. Bezwzględnie wymagana jest tu zgoda dyrektora szkoły.

Jakie muszą być spełnione warunki, aby stowarzyszenie otrzymało zgodę dyrektora i mogło zaistnieć w szkole?

Po pierwsze, stowarzyszenie powinno przedstawić dyrektorowi niezbędne informacje dot. sytuacji organizacyjno-prawnej, np. statut, regulamin, wyciąg z KRS czy zaświadczenie z ewidencji, sprawozdania z działalności oraz plan współpracy ze szkołą.

Po drugie, dyrektor musi przedstawić do zaopiniowania radzie szkoły i radzie rodziców otrzymaną propozycję współpracy z danym stowarzyszeniem. Oczywiście, jeżeli jest to szkoła, w której takiej rady zgodnie z prawem się nie tworzy wówczas opinia nie jest wymagana.

Po trzecie, dyrektor wyraża zgodę dopiero po uzgodnieniu warunków działalności stowarzyszenia w szkole i uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły i rady rodziców, pamiętając o tym, że rodzice mają prawo do decydowania o tym, jakie organizacje i z jakimi inicjatywami będą obecne w szkole

Ponadto warto pamiętać, że obowiązuje zasada apolityczności szkoły.

Powyższe warunki są zgodne z art. 86 ustawy Prawo oświatowe, normującym funkcjonowanie stowarzyszeń w szkole.

Art. 86

1. W szkole i placówce mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki.

2. Podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub inną organizację, o których mowa w ust. 1, wymaga uzyskania zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców.

3. W szkołach i placówkach, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 83 ust. 6, oraz w szkołach i placówkach, w których nie utworzono rady szkoły lub placówki, nie stosuje się wymogu uzyskania pozytywnej opinii odpowiednio rady szkoły lub placówki i rady rodziców, o których mowa w ust. 2.

Kto może założyć takie stowarzyszenie?

Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych (art. 2 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach).

W zakresie podmiotowości nie ma ograniczeń ustawowych. Mogą to być zarówno rodzice, absolwenci, nauczyciele, jak i sympatycy szkoły. Istnieją natomiast minimalne limity dotyczące liczby osób. I tak:

Do powstania stowarzyszenia zarejestrowanego w Krajowym Rejestrze Sądowym, mającego osobowość prawną, niezbędna jest grupaco najmniej 7 osób;
Do powstania stowarzyszenia zwykłego, nieposiadającego osobowości prawnej, niezbędne są co najmniej 3 osoby.

Jaki jest zakres działań stowarzyszeń w szkole?

Po pierwsze, zgodny ze statutem (stowarzyszenia zarejestrowane w KRS) i zgodny z regulaminem działalności (stowarzyszenia zwykłe).

Po drugie, nie może wykraczać poza działalność wychowawczą albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe.

Przykładowe zapisy z regulaminów i statutów stowarzyszeń działających w szkole w szkole:

„poszukiwanie sponsorów celem pozyskiwania środków finansowych i rzeczowych niezbędnych szkole; pozyskiwanie środków na działalność z dostępnych konkursów grantowych; wspieranie organizacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych; organizowanie spotkań towarzyskich i zjazdów wychowanków, a także imprez kulturalnych, oświatowych, turystycznych, sportowych; organizacja sesji naukowych, konferencji, sympozjów, odczytów, kongresów, wystaw, pokazów; organizowanie wycieczek szkolnych, wyjazdów wakacyjnych, obozów i „zielonych szkół”; prowadzenie działalności wydawniczej i strony internetowej szkoły; organizowanie szkoleń, warsztatów, plenerów, konferencji, spotkań; dokumentowanie i popularyzowanie historii szkoły, jej zasłużonych nauczycieli i absolwentów; wspomaganie szkoły w zakresie utrzymania i modernizacji jej obiektów oraz pozyskiwanie środków na rozwój infrastruktury szkoły; organizowanie i przeprowadzanie zbiórek odzieży i żywności, które w całości zostaną przekazane ubogim uczniom; tworzenie własnego systemu stypendialnego; wspieranie i finansowanie doskonalenie zawodowego nauczycieli oraz ich udziału w konferencjach i szkoleniach”.

Skąd stowarzyszenia czerpią środki na swoje działania?

Stowarzyszenia uzyskują środki na działalność z różnych źródeł, np. ze składek członkowskich, dotacji, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia, ofiarności publicznej, a w przypadku stowarzyszeń zrejestrowanych w KRS także z działalności gospodarczej.

Czy dyrektor szkoły może wypowiedzieć działalność stowarzyszenia w szkole?

Tak, jeżeli, np. stowarzyszenie nie przestrzega wcześniej ustalonych warunków.

Szczegółowe informacje o zakładaniu i funkcjonowaniu stowarzyszeń zarejestrowanych w KRS znajdują się w Rozdziale 2, a o stowarzyszeniach zwykłych w Rozdziale 6 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.

Podstawa prawna:

Jadwiga Osińska

2019-11-07