Prezydent podpisał ustawę z dnia 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Przedłużono do 4 marca 2026 r.obowiązywanie niektórych rozwiązań prawnych istotnych dla systemu oświaty. Ma to związek z decyzją wykonawczą Rady (UE) 2024/1836 z 25 czerwca 2024 r., która wydłuża okres tymczasowej ochrony dla obywateli Ukrainy uciekających przed wojną – właśnie do tej daty.

Oto lista zmian:

• wydłużenie legalności pobytu na terytorium Polski obywateli Ukrainy, którzy przybyli do nas w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy – do 4 marca 2026 r.;
• przedłużono do 4 marca 2026 r. następujące już funkcjonujące rozwiązania:
  • umożliwienie w szkole, w której utworzono dodatkowy oddział w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy, przydzielenia nauczycielowi, za jego zgodą, godzin ponadwymiarowych w wymiarze wyższym niż określonyw art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
  • umożliwienie przydzielania godzin ponadwymiarowych w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela nauczycielowi języka polskiego, za jego zgodą, także w szkole, w której nie utworzono dodatkowego oddziału w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy,
  • brak wymogu potwierdzenia znajomości języka polskiego dokumentem (art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych), w przypadku zatrudnienia na stanowisku pomocy nauczyciela (w art. 165 ust. 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe) osoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego – osoba zatrudniona na tym stanowisku musi posiadać znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki;
  • zniesienie stosowania przepisu art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w jednostkach – art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, na stanowisku pomocy nauczyciela, o którym mowa w art. 165 ust. 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe,
  • zniesienie wymogu potwierdzenia znajomości języka polskiego dokumentem z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, w przypadku zatrudnienia na stanowisku asystent międzykulturowy (art. 165 ust. 8a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe), osoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego – osoba zatrudniona na tym stanowisku musi posiadać znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki.

Ponadto dalej będą obowiązywały pozostałe przepisy skierowane do oświaty, które zapisane były w ustawie jak:

• możliwość tworzenia dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych podporządkowane organizacyjnie szkołom lub przedszkolom;
• możliwość zapewnienia dzieciom i uczniom bezpłatnego transportu do miejsca, w którym zapewnia się im kształcenie, wychowanie i opiekę;
• możliwości skreślenia z listy z listy odpowiednio dzieci, uczniów albo wychowanków, jeżeli dziecko, uczeń albo wychowanek:
  • nie zamieszkuje na obszarze gminy, w której jest położone przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego, szkoła lub placówka, oraz
  • ma nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie dwóch miesięcy na co najmniej 50% dni zajęć odpowiednio w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce.

Nie będzie natomiast obowiązywał art. 28 – zostaje uchylony. Po 31 sierpnia 2025 r. nie będzie możliwości tworzenia żłobka lub klubu dziecięcego na zasadach określonych w art. 28 ustawy.

Czekamy jeszcze na podpisanie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2025 r., poz. ___),
• ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (tekst jedn. Dz.U. 2025 poz. 337 ze zm.).