Do końca marca każdego roku podmioty publiczne zobowiązane są dokonać przeglądu i aktualizacji deklaracji dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych. Obowiązek ten należy potraktować poważnie, gdyż uchybienia w tym zakresie mogą skutkować działaniami nadzorczymi ze strony ministra właściwego do spraw informatyzacji.
Na podstawie ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 848) podmioty publiczne zobowiązane zostały zapewnić dostępność cyfrową przez spełnienie przez ich stronę internetową lub aplikację mobilną wymagań określonych w załączniku do ustawy, przy czym wymagania te uznaje się za spełnione, gdy podmiot publiczny zapewnia dostępność cyfrową z uwzględnieniem wymagań określonych w pkt 9, 10 i 11 normy EN 301 549 V2.1.2.
Czego dotyczy zapewnienie dostępności cyfrowej
Zapewnienie dostępności cyfrowej dotyczy:
- strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej;
- następujących elementów i funkcji strony internetowej lub aplikacji mobilnej:
- danych teleadresowych podmiotu publicznego oraz linku do strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej podmiotu publicznego, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podmiot publiczny jest obowiązany do jej prowadzenia,
- narzędzi służących do kontaktu z podmiotem publicznym,
- nawigacji,
- deklaracji dostępności strony internetowej lub aplikacji mobilnej podmiotu publicznego,
- informacji dotyczących sytuacji kryzysowej w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1401 i 1560 oraz z 2019 r. poz. 730) oraz innych informacji związanych z bezpieczeństwem publicznym, publikowanych przez podmiot publiczny,
- dokumentów urzędowych oraz wzorów umów lub wzorów innych dokumentów przeznaczonych do zaciągania zobowiązań cywilnoprawnych.
Zwróćmy uwagę, że w sytuacji gdy podmiot posiada stronę podmiotową BIP oraz inną stronę internetową zapewnienie dostępności dotyczy obydwu stron. Dla obydwu stron sporządza się deklarację dostępności.
Na czym polega dostępność cyfrowa
Wspomniana dostępność cyfrowa strony internetowej i aplikacji mobilnej polega na zapewnieniu ich funkcjonalności, kompatybilności, postrzegalności i zrozumiałości. W tym miejscu wypada wyjaśnić, że poszczególne warunki oznaczają odpowiednio:
1) funkcjonalność – właściwość strony internetowej lub aplikacji mobilnej umożliwiającą użytkownikowi skorzystanie ze wszystkich oferowanych przez nie funkcji;
2) kompatybilność – właściwość strony internetowej lub aplikacji mobilnej umożliwiającą tej stronie lub aplikacji współpracę z możliwie największą liczbą programów, w tym z narzędziami i programami wspomagającymi osoby niepełnosprawne;
3) postrzegalność – właściwość strony internetowej lub aplikacji mobilnej umożliwiającą jej odbiór przez użytkownika za pomocą zmysłu słuchu, wzroku lub dotyku;
4) zrozumiałość – właściwość strony internetowej lub aplikacji mobilnej umożliwiającą użytkownikowi tych stron i aplikacji zrozumienie treści i sposobu ich prezentacji.
Obowiązek sporządzenia deklaracji dostępności
Jednym z obowiązków nałożonych na podmioty publiczne przez ustawodawcę (art. 10 ust. 1) jest obowiązek sporządzenia deklaracji dostępności w sposób dostępny cyfrowo. Deklarację dostępności sporządza się z wykorzystaniem wzoru określonego w załączniku do decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2018/1523 z dnia 11 października 2018 r. ustanawiającej wzór oświadczenia w sprawie dostępności zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego (Dz. Urz. UE L 256 z 12.10.2018, str. 103). Załączamy wzór takiej deklaracji.
Zawartość deklaracji dostępności
Jeśli chodzi o zawartość deklaracji dostępności, to zawiera ona elementy, o których mowa w sekcji 1 załącznika do wspomnianej decyzji wykonawczej 2018/1523 a ponadto:
- datę publikacji strony internetowej lub aplikacji mobilnej;
- datę ostatniej aktualizacji strony internetowej lub aplikacji mobilnej, po dokonaniu istotnej zmiany jej zawartości, polegającej w szczególności na zmianie wyglądu lub struktury prezentowanych informacji lub zmianie sposobu publikowania informacji;
- informację lub link do informacji o sposobie dokonania oceny dostępności cyfrowej;
- dane teleadresowe siedziby podmiotu publicznego wraz ze wskazaniem danych kontaktowych osoby wyznaczonej do realizacji spraw w zakresie dostępności cyfrowej w tym podmiocie publicznym;
- informacje na temat utworzonych na stronie internetowej lub w aplikacji mobilnej skrótów klawiszowych służących przemieszczaniu się po elementach strony internetowej lub aplikacji mobilnej i uruchamianiu dostępnych na nich funkcji;
- informację o dostępności architektonicznej siedziby podmiotu publicznego dla osób niepełnosprawnych;
- informację o dostępności tłumacza języka migowego za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej wraz z informacją o metodach umożliwiających skorzystanie z tej funkcji albo informację o jej braku;
- link do deklaracji dostępności aplikacji mobilnej, w przypadku posiadania przez podmiot publiczny aplikacji mobilnej;
- informację o możliwości powiadomienia podmiotu publicznego o braku dostępności cyfrowej;
- link do strony internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich.
W przypadku deklaracji dostępności aplikacji mobilnej dodatkowo konieczne jest wskazanie adresu elektronicznego, pod którym możliwe jest pobranie i zainstalowanie danej aplikacji mobilnej. Zgodnie z art. 10 ust. 6 ustawy deklaracja dostępności może zawierać także informacje, o których mowa w pkt 1, 2, 5 i 7 sekcji 2 załącznika do decyzji wykonawczej 2018/1523.
Deklaracja dostępności powinna być opublikowana odpowiednio:
- w przypadku strony internetowej - na tej stronie internetowej;
- w przypadku aplikacji mobilnej – na stronie internetowej wybranej spośród stron internetowych posiadanych przez ten podmiot oraz w tej aplikacji mobilnej.
Pamiętać trzeba, że ustawa wymaga, by umieścić link do opublikowanej deklaracji dostępności w taki sposób, aby użytkownik strony internetowej mógł mieć do niego dostęp podczas nawigacji po stronie internetowej. Publikując deklarację dostępności aplikacji mobilnej, umieszcza się link do niej w miejscu, z którego pobierana jest aplikacja mobilna.
Przegląd i aktualizacja deklaracji dostępności
Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych nałożyła na podmioty publiczne także pewien cykliczny obowiązek, którego realizacja nastąpić powinna do końca marca. Otóż z mocy art. 11 ustawy podmioty publiczne dokonują przeglądu i aktualizacji deklaracji dostępności do dnia 31 marca każdego roku oraz niezwłocznie w każdym przypadku, gdy strona internetowa lub aplikacja mobilna podlega zmianom mogącym mieć wpływ na jej dostępność cyfrową.
Wypełnienie tego obowiązku może podlegać sprawdzeniu ze strony ministra właściwego do spraw informatyzacji. Jak stanowi bowiem art. 12 pkt 2 ustawy minister właściwy do spraw informatyzacji monitoruje, raz w roku, zapewnienie dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, zgodnie z metodyką monitorowania określoną w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2018/1524 z dnia 11 października 2018 r. ustanawiającej metodykę monitorowania i zasady przekazywania przez państwa członkowskie sprawozdań zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego. W ramach sprawowanego nadzoru minister może występować do podmiotów publicznych w sprawach związanych z dostępnością cyfrową z zapytaniem, w szczególności o liczbę i sposób załatwienia skarg w sprawie zapewnienia dostępności cyfrowej strony internetowej, aplikacji mobilnej lub elementów strony internetowej, lub aplikacji mobilnej. Minister uprawniony jest także do nakładania, w drodze decyzji administracyjnej, kar pieniężnych na podmioty publiczne w sprawach związanych z dostępnością cyfrową.
dr Patryk Kuzior
03-07-2021